Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

juez 

Paleografía: juez
Grafía normalizada: juez
Traducción uno: juez
Traducción dos: juez
Diccionario: Docs_México
Contexto:JUEZ
§ Yuh oneltic ixpantzinco señor gobernador yoan alcaldes yoan jueces. Ocan omoyecti quitohoa albaceas Joan de San Jose Pedro Hernandez Diego Leonardo escrivano Francisco Sanchez Martin Gano Thomas de Aquino. §
Confirmose ante el señor governador alcaldes y juezes Joan de la Torre, Pedro Hernandez, Francisco Sanchez, Martin Cano, Thomas de Aquino. Paso ante mí Diego Leonardo Escrivano.
(Venta de la casa. Año 1578, [361])

§ Zan niman iquac yn ipan cemilhuitl yn omito tlacpac in metztli yuan xihuitl yxpantzinco in señor juez governador yhua nehuatl escribano Francisco Maldonado in tecpoyotl Diego Aztaxochitl otzatzic in nican tecpa yhuan in ipan tlaxillacalli Huehuecalco oquitecaquiti ynic monamaca yn calli yn ipan axcan cemilhuitl mochihuaz remate yn aquin achi miec qui[m]anaz tomines za niman macoz in calli. §
[F. 6v.] E luego el mes dia mes y año susodicho en presencia del juez e governador y de mí el escribano Francisco Maldonado un pregonero llamado Diego Aztasuchil pregono en la casa real (tecpan) y en el barrio [Tlaxilacalli] de Ueuecalco declarando cómo se bendía la casa y que luego este dia se avia de hazer el remate y quien diese luego el dinero se le rematarían la casa.
(Pregón, venta y posesión de la casa y tierras dadas a Melchor de Parada, español. Año 1585, [903])

§ [F. 7r.] Luis Cavallos [sic] 1592 años. Yn ipan ciudad Mexico Tenochtitlan a catorce dias del mes de marzo de mil e quinientos noventa y dos años yn mahuiztililoni tlatouani don Antonio Valeriano governador juez in quimopiellia justicia yn ytechcopatzinco rey nuestro señor yn oncan audiencia itecuhtlatoloya yxpantzinco ohualla ytoca Marianan ycnocihuatl chane in ypan ciudad Mexico ytlaxilacaltian Sant Ipolito Teocaltitlan. §
[F. 7r.] En la ciudad de México Tenuchtitlan a catorce días del mes de marzo de mil quinientos y noventa y dos años. El ylustre señor don Antonio Baleriano governador juez que guarda la justicia por el rey nuestro señor estando en audiencia y juzgado ante su merced pareció presente Mariana viuda, natural de esta ciudad de Mexico del barrio [tlaxilacalli] [F. 7v.] de San Ypólito Teocaltitlan.
(Licencia y pregones de la venta de tierras y casa de Mariana, viuda. San Hipólito Teocaltitlan. Año 1592, [984])

§ Yc otzatzic oquitecaquiti aquin quicohuaznequi yn calli yn oncan ypan tlaxillacalli Sant Juan Yopico ynacaztlan teopan in quinamacan in Joan de la Turre yoan Gaspar de San Pablo albaceas omomiquili Maria Xoco yn itencotzinco justicia yn señor governador yoan señores jueces. §
Dio a entender quien quisiere conprar unas casas que son en el barrio [tlaxilacalli] de San Joan Yopico a un lado de la yglesia que se venden por Juan de la Torre y Gaspar de San Pablo albaceas de María Xoco difunta por mandado de la justicia y el señor governador y señores juezes.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [343])

§ [F. 11v.] En la ciudad de Mexico a seys dias del mes de hebrero de mil e quinientos y setenta y ucho años yn mahuiztililoni señor don Antonio Valeriano governador juez yhoan señores alcaldes don Antonio de Mendoza Francisco Martin in quimopiellia justicia in icatzinco su magestad yhoan jueces. §
En la ciudad de Mexico a seis dias del mes de hebrero de mill e quinientos y setenta y ocho años los manificos señores don Antonio Valeriano juez governador y los señores alcaldes don Antonio de Mendoza, Francisco Martin, justicias por su magestad y los juezes.
(Orden del gobernador y los alcaldes para que Pedro Mazaquen e Inés Tiacapan presenten sus testigos. Año 1578, [332])

§ Auh niman oconmocaquiti in señor juez governador yn ayac aca occe tlacatl otlananquilli nima quimochihuilia remate in calli quimomaquilia in Melchior de Parada ypampa oconpouh in tomines ynmatica oconcuique. §
Y luego que lo entendió el señor juez governador de cómo no había quien las pujare y diere mas por ellas luego hizo el remate de la casa y se le dio a Melchor de Parada porque luego di el dinero de contado los cient pesos en presencia de los albaceas de que quedaron contentos e resibieron los cien pesos en sus propias manos.
(Pregón, venta y posesión de la casa y tierras dadas a Melchor de Parada, español. Año 1585, [905])

§ En la ciudad de Mexico a cinco dias del mes de hebrero de mil e quinientos y setenta y ucho años yn yehuantin mahuiztililoni señor don Antonio Valeriano gobernador juez yn icatzinco su magestad quimopiellia in justicia yhoan señor don Miguel Sanchez Thoribio Lucas jueces in ipan testamento quimocuitlahuia. §
En la ciudad de Mexico a cinco dias del mes de hebrero de mill e quinientos y setenta y ocho años los muy magnificos señor don Antonio Valeriano governador juez por su magestad que administra justicia y los señores don Miguel Sanchez, Thoribio Lucas, juezes sobre los testamentos, a cuyos cargo está.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [290])

§ [F. 12r.] Auh zan niman no yquac yn oquimocaquiti yn mahuiztililoni señor gobernador yhoan señores jueces auh niman omotlanahuatilique ynic monamacaz yn omoteneuh in calli yc tzatzihuaz inic tecaquitiloz in ipan tlaxilacalpan Sant Juan ynacaztlan yn onca Yopico. §
E luego yncontinente visto lo susodicho el magnifico señor governador y los señores juezes mandaron que se vendan las dichas casas y que se pregone y se de a entender en el barrio [tlaxilacalli] de San Juan Yopico a un lado.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [338])

§ Auh in iquac oconmocaquiti in señor juez governador cenca oquimopaccaceli ypanpa yxpantzinco ye chicuey metztli cenpohualli ypan matlactli tonatiuh otzatziuac nehuatl escribano nicneltillia Antonio Valeriano.Ante mi Francisco de Maldonado escrivano. §
Y luego que lo entendió el dicho juez y governador lo tomó muy bien porque abian pasado ocho meses y pasados los treynta dias de los pregones de que yo el escribano doy fee. Ante mí Francisco Maldonado, escribano. Don Antorio Valeriano.
(Solicitud de los albaceas para que se cumpla el testamento de Juliana de San Miguel y Diego Xuárez, su esposo, y se venda una casa y tierras situados en Ueuecalco. Año 1585, [902])

§ Auh zan niman yquac ipan cemilhuitl miercoles otihuallaque yn nehuatl Pedro Jeronimo Pedro de San Francisco regidores yhoan Diego Leonardo escribano itencopatzinco in señor gobernador yoan jueces ynic otihuallaque nican ipan tlaxilacalli San Juan Yopico. §
E luego en el dia miercoles estando yo Pedro Geronimo, Pedro de San Francisco, regidores, y Diego Leonardo escrivano, por mandado del señor governador y juezes y venidos al barrio {tlaxilacalli] de San Joan Yupico.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [293])

Fuente: 1551-95 Docs_México
Notas: j-- iue-- ihuez --


Entradas


juez - En: 1551-95 Docs_México    

Traducciones


juez - En: 1551-95 Docs_México    

Textos en Temoa

1r 4

Auh ynin omoteneuh huehuetlahtolli yn itech tlaquixtilli tlacopintli amoxtli libro quimopialia omoteneuhtzino Don vicente de la anunciacion ^y nican ye mihtoz ye motenehuaz nicnotlatlanili ypampa nehuatl Don domingo de S Anton Muñon chimalpahin quauhtlehuanitzin nicnolhuili campa oticmoquixtili yn ixquich huehuetlahtolli Tzacualtitlan Tenancayotl nican oticmihcuilhui y huel momatzintica ypampa niquixi mati y momatzin yc timocuecuetziuhcatlacuilhuia yc niman onechmonanquilili oquimihtalhui noxhuiuhtzine xicmomachilti ynin Texamatlacuilloli huehuetlahtocatlacamecayotlacuilolli nican ticmottilia ca nechmocahuililitia y nottatzin catca machcohcoltzin Don Miguel de S tiago teuhcxacantzin catca auh çan huel quinamiqui ynin libro ynic tlatecpantli omoteneuh tlahtocatlacamecayotl ompa ychantzinco niquixtito niccopinato y nomontatzin catca Don Rodrigo de rosas Xohecatzin pilli catca Ytztlacoçauhcâ ytech ce huey libro huecapan ycalcuac manca moch oncan ytech ca ytech ycuiliuhtoc yn ytlahtollo ynic macuiltlayacatl altepetl yn itztlacoçauhcan yn tecuanipan yn Panohuayan yn tlaylotlacan Teohuacan amo noconcopin amo nic quixti auh çan iyoca noconquixti niccopin yn itlahtollo nican centlayacatl altepetl Tzacualtitlan Tenanco auh// yuh niccopin in huehuetlahtolli ça n oc ceppa oncan noconmah yn calcuac amo nel ça n oncan opoliuh ynin huey huehue libro aoc tle neci ahço çan oncan opallan auh çan iyoca noconcopin ynî ytlahtollo nican altepetl tzacualtitlan Tenanco auh çan oncan niccauh yn oc nauhtlayacatl altepetl ytlahtollo auh ynin onicteneuh huey huehue libro huel ymatica ycuecuetziuhcatlacuiloltzin mochiuh yn onicnotenehuili nomonttatzin catca Don Rodrigo de Rojas xohecatzin catca ytlan escriuanotic in Andres de S tiago xochitototzin calli xuchimilco ychan catca nican Jueztico yn ipan altepetl Amaquemecan ypan xihuitl de años yhcuac tlacenquixtilli tlacentlalili yhcuac tlaneltitlili ynin huehue tlahtolli yn ixquich nican ye mihtoz ye motenehuaz ipantzinco yhcuac tlahtocati in tlacatl Señor Don Antonio de Mendoça y huel achto visurrey mochiuhtzinoco Mexico Tenuchtitlan yhuan moch ic nohuiyan Nueva españa ye yuh matlactlonnahui xihuitl motlahtocatilia yn ihcuac ytencopatzinco nican Amaquemecan quihualmihualli omoteneuh Juez Andres de S tiago xochitototzin yhcuac ytlacauhticatca in nican omotenteuh altepetl Amaquemecan mahuaya yn omêtin tlahtoque catca ynic ce yehuatl yn Don Thomas de S Martin quetzalmaçatzin chichimeca teuhctli Tlahtoani catca yn ompa omoteneuh yztlacoçauhcan  Totollimpa Amaquemecan yn yhcuac yn ye yuh cempohuallonchicuacen xihuitl tlahtocati çan iteyccauhtzin yn inehuan mahuayan yn itoca Don Juan de Sandoval tecuanxayacatzin Teohua teuhctli tlahtohuani catca tlaillotlacan Amaquemecan yn ihcuac ^y ye yuh cenpohuallonnahui xihuitl tlahtocati in Teohuacan yehuatl pehuaya ^y yn cahuaya ytiachcauhtzin auh ynic nican hualcallac Juez quin yehuatl quinnenotzaltico quin cepan tlacualtico ynic quimicniuhtlaco auh yhuan ynin omoteneuhque omentin tlahtoque catca ca quipopollohuaya yn oc Excampa tlahtocayotl yn oncan catca huel cehcen petlatl ycpalli tlahtocayotica ynic ceccan ye oncan in in tzacualtitlan Tenanco chiconcohuac yhuan Tecuanipan yhuan panohuayan yn iuh quinequia yn iExcanixti yn aocac oncan tlahtocatizquia aocmo connequia ynic oncan ceme tepilhuâ Teyxhuihuanyxquetzalozquia ynic oncan tlahtocatizquia ynic cecenyaca cecenme quipiazque ymaltepeuh yn iuh quinequia omoteneuhque omentin tlahtoque amo çan iyocan oncan y huel yntlahtocatian y huel yyeyampa in tlahtocatizque auh ca çan no yhuan quixtocaya huel quimotechtica yn omoteneuh ompa oc Excampa tlahtocayotl y yeppa huecauh nepa ôcan oncatca huel quipoloca quitecuilica auh ypâapa yehuatl in ynic cenpohualxihuitl in ça cactimanca yn aocac tlahtocat tzacualtitlan Tenâco ça quauhtlahtolloc no yuh tlamanca yzqui xihuitl in tecuanipan yhuan Panohuayan auh yniqu ipampa yn iuh omoteneuh in ça quauhtlahtoloc yn iExcanixti ^y ynic aoaca^q tlahto^q catca in ça cactimanca auh macihui yn iuh omihto ^y in ça quauhtlahtolloc yn iExcanixti miec xihuitl auh yece ye omoteneuh ca huel yExcanixti huel quicuica quimotechtihca yn etlayacatl altepetl yhuan tlahtocayotl ynin ça yçeltin omoteneuhque omentin tlahtoque huel yuh quinequia ça huel yceltin ^y tlacamachozquia yhuan ça ^yceltin yn intecpan tlacenmachozquia y tlatecpanolozquia in tecpanozquia in tequitlacaquizquia yn ixquichtin tlaçopipiltin yn oncan tlahtocatepilhuan tlahtocateyxhuihuan yn ipan omoteneuh Excampa tzacualtitlan Tenanca yhuan Tecuanipan tlaca yhuan Panohuayan tlaca yhuâ in oncan in yzquican macehualtin moch quinmomacehualitiaya ynic cenca hueycococ Teopouhqui Techichinatz Tetoliniliztli yn techquipachohuaya ynic quinnotzaya amo cualtica tlahtolica Auh huel quinchiuhca ynca mocahcayahuaya ynic cequintin cholloca yhuan oc cequîtin yc cen yah^q yc quitlalcehuique yn altepetl Amaquemecan yn tlaçopipiltin yn iuh yehuantin tlayllotlaque Tecalco tlaca quichiuh^q nican tzacualtitlan tenanco pouhque catca auh yhcuac ompa callacque ompa mopouhque yn inxeliuhcayopan mocuepque in tenanco Tepopolla Texocpalco yc cen ompa yahque aoqu ic ohualmocuepque o yuhqui yn yn quichihuaco omoteneuhque omentin tlahtoque catca in omenico ye ypâ chritianoyotl aocac huel ynmac tlahtohuaya ynic cenca otlatollinico yhuan otlamahmauhtico yn imacuilcanixti nican ypan altepetl Amaquemecan Ynic niman oquiteylhuito Mexico yxpantzinco yn omteneuhtzino tlahtohuani Don Antonio de Mendoça visurrey auh yzcate nican Tocateneuhticate y yehuantin yahque Mexico yn quichihuato Pleyto Eyntin pipiltin ynic ce ytoca Don Pablo mocuatlahuitectzin yhuan ymach ytoca Helias de S Juan Tetzauh yllamatzin ynin omentin ce ypiltzin ce yxhuiuh in tlacatl Toyaotzin chichimeca Teuhctli tlahtohuani catca ytztlacoçauhcan ynic Ey ytoca Thoribio quimichcual tecpoyoachcauhtli ynin çan quauhpilli catca yhuan macuiltin teopan tlaca catca ynic ce ytoca Domingo xuarez fiscal catca ynic ome ytoca Pedro cuetzpal ynic Ey ytoca Melchior Ordiz Ynic nahui ytoca Joseph de Sta Maria tzilintoc ynic macuili ytoca Leonardo de S Tiago Moçauhquitta in macuiltin in yehuantin amatlacuilloque capitulos quintlalilique yn imomextin omoteneuhque tlahtoque Don Thomas de San Martin quetzalmaçatzin yhuan yteyccauh Don Juan de Sandoual Tecuanxayacatzin huel quintlalilique quimicuilhuique yn ixquichtlamantli in tle in quichihuaya ynic tlatoliniaya ynic quintlaecoltiaya yn izqui campa macehualtin yhuan yn occequi tlamantli yc tecamocahca yahuaya moch capitulo ypan quintlalilique ynic quimottitilito yn omoteneuh tlahtohuani Don Antonio de Mendoça visurrey yn o yuh quimottili ^y yc niman ypâpa yn nican quihualmihualli yn omteneuh Juez Andres de S Tago xuchitototzin ynic yehuatl tlachiaco moch quitehtemoco yn quenin catqui ynic tomacuilcantian macuitlayacatl altepetl Ama^qmecan yn iuh cacatqui ytlatlahtollo motenehua y tetzonaltepetl yn iuh huel cehcen ahxiliztli titlan ypil catca telchiuh] ticpia yhuan macuilli tlahtocayotl auh tel ynic tlamacuilcantilia tlahtocayotl motenehua teohua teuhcyotl yn ompa catca tlayllotlacan ynin tlahtocayotl amo quihualhuicaque ompa yn campa huallehuaque tlayllotlaque ynic nican motlallico Ama^qmecan amo hualpillotiaque yn  imaxiliztica auh ynic ye cecni maltepeyttoticate tlayllotlaque ynic ce tlahtocayotl quipia ca ye quin iz peuh itzintic ypan xihuitl de años auh çan oncan in ytech yn iztlacoçauhcan tlahtocayotl ohualquiz in tlahtocayotl teohua teuhcyotl inic peuh motlalli tlayllotlacn ynin omoteneuh Teohua teuhcyotl in ça tepan cencaquihueyllico quihuecapanoco quimahuizçotico in ihcuac oncan in tlahtocatico tlayllotlacan in cenca chicahuac tlapaltic in huey yaotachcauh catca i huel achtopa yehuatl ytoca mochiuh huehue Cacamatzin teohua teuhctli yehuatl in in quincenyacanaya yaoyotica Tepehualiztica yn izqui altepetl in mocentenehua chalca ynic ompa quiquetzato inquaxoch chalca yn techixco ytztapallapan caltenco yehica ynin omoteneuh huehue cacamatzin yn iuh quinequia acan Mexico yezquia (auh yn iuh conitohua yehuantin huehuetque Mexica Tenuchca yn ihcuac quimonyaochihuaya Cacamatzin oc ompa in  chapoltepec yc catca Mexica chichimeca oc yehuatl ypan y huel achto intlahtocauh catca yn itoca huehue huitzilihuitl ynin ça tepan maltic cacique yehuantin yn culhuaque yn ihcuac nauhcampa quinyaoyahualloque mexica yn oncan chapultepec auh yn ihcuac yn o yuh cacique culhuaque yn omoteneuh tlahtohuani huehue huitzilihuitl yc niman ça tepan ompa quihuica^q in culhuaque yn inchan culhuacan ompa quimictito // auh ayac ypiltzin in quicauhtia çan ic cen mixpopolotia auh ynic niman yehuantin Mexica ytencopa yn inteouh catca huitzillopuchtli huallehuaque chapultepec oncan hualmicuanique in culhuacan quin oncan in quitlallico ynic oc yehuatl quinyacanaz in Tenuchtzin oquauhtlahto ynin çan Mexicatl amo pilli cenpohuallonmacuilli xihuitl yn oncan culhuacan quinyacan Mexica yece ynin omoteneuh Tenuchtzin


Personajes en Tlachia

TLACOTEPEC - 032_05

Personaje - 032_05_025

Lectura: juez


Sexo: m

https://tlachia.iib.unam.mx/personaje/032_05_025

juez 

Paleografía: juez
Grafía normalizada: juez
Traducción uno: juez
Traducción dos: juez
Diccionario: Docs_México
Contexto:JUEZ
§ Yuh oneltic ixpantzinco señor gobernador yoan alcaldes yoan jueces. Ocan omoyecti quitohoa albaceas Joan de San Jose Pedro Hernandez Diego Leonardo escrivano Francisco Sanchez Martin Gano Thomas de Aquino. §
Confirmose ante el señor governador alcaldes y juezes Joan de la Torre, Pedro Hernandez, Francisco Sanchez, Martin Cano, Thomas de Aquino. Paso ante mí Diego Leonardo Escrivano.
(Venta de la casa. Año 1578, [361])

§ Zan niman iquac yn ipan cemilhuitl yn omito tlacpac in metztli yuan xihuitl yxpantzinco in señor juez governador yhua nehuatl escribano Francisco Maldonado in tecpoyotl Diego Aztaxochitl otzatzic in nican tecpa yhuan in ipan tlaxillacalli Huehuecalco oquitecaquiti ynic monamaca yn calli yn ipan axcan cemilhuitl mochihuaz remate yn aquin achi miec qui[m]anaz tomines za niman macoz in calli. §
[F. 6v.] E luego el mes dia mes y año susodicho en presencia del juez e governador y de mí el escribano Francisco Maldonado un pregonero llamado Diego Aztasuchil pregono en la casa real (tecpan) y en el barrio [Tlaxilacalli] de Ueuecalco declarando cómo se bendía la casa y que luego este dia se avia de hazer el remate y quien diese luego el dinero se le rematarían la casa.
(Pregón, venta y posesión de la casa y tierras dadas a Melchor de Parada, español. Año 1585, [903])

§ [F. 7r.] Luis Cavallos [sic] 1592 años. Yn ipan ciudad Mexico Tenochtitlan a catorce dias del mes de marzo de mil e quinientos noventa y dos años yn mahuiztililoni tlatouani don Antonio Valeriano governador juez in quimopiellia justicia yn ytechcopatzinco rey nuestro señor yn oncan audiencia itecuhtlatoloya yxpantzinco ohualla ytoca Marianan ycnocihuatl chane in ypan ciudad Mexico ytlaxilacaltian Sant Ipolito Teocaltitlan. §
[F. 7r.] En la ciudad de México Tenuchtitlan a catorce días del mes de marzo de mil quinientos y noventa y dos años. El ylustre señor don Antonio Baleriano governador juez que guarda la justicia por el rey nuestro señor estando en audiencia y juzgado ante su merced pareció presente Mariana viuda, natural de esta ciudad de Mexico del barrio [tlaxilacalli] [F. 7v.] de San Ypólito Teocaltitlan.
(Licencia y pregones de la venta de tierras y casa de Mariana, viuda. San Hipólito Teocaltitlan. Año 1592, [984])

§ Yc otzatzic oquitecaquiti aquin quicohuaznequi yn calli yn oncan ypan tlaxillacalli Sant Juan Yopico ynacaztlan teopan in quinamacan in Joan de la Turre yoan Gaspar de San Pablo albaceas omomiquili Maria Xoco yn itencotzinco justicia yn señor governador yoan señores jueces. §
Dio a entender quien quisiere conprar unas casas que son en el barrio [tlaxilacalli] de San Joan Yopico a un lado de la yglesia que se venden por Juan de la Torre y Gaspar de San Pablo albaceas de María Xoco difunta por mandado de la justicia y el señor governador y señores juezes.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [343])

§ [F. 11v.] En la ciudad de Mexico a seys dias del mes de hebrero de mil e quinientos y setenta y ucho años yn mahuiztililoni señor don Antonio Valeriano governador juez yhoan señores alcaldes don Antonio de Mendoza Francisco Martin in quimopiellia justicia in icatzinco su magestad yhoan jueces. §
En la ciudad de Mexico a seis dias del mes de hebrero de mill e quinientos y setenta y ocho años los manificos señores don Antonio Valeriano juez governador y los señores alcaldes don Antonio de Mendoza, Francisco Martin, justicias por su magestad y los juezes.
(Orden del gobernador y los alcaldes para que Pedro Mazaquen e Inés Tiacapan presenten sus testigos. Año 1578, [332])

§ Auh niman oconmocaquiti in señor juez governador yn ayac aca occe tlacatl otlananquilli nima quimochihuilia remate in calli quimomaquilia in Melchior de Parada ypampa oconpouh in tomines ynmatica oconcuique. §
Y luego que lo entendió el señor juez governador de cómo no había quien las pujare y diere mas por ellas luego hizo el remate de la casa y se le dio a Melchor de Parada porque luego di el dinero de contado los cient pesos en presencia de los albaceas de que quedaron contentos e resibieron los cien pesos en sus propias manos.
(Pregón, venta y posesión de la casa y tierras dadas a Melchor de Parada, español. Año 1585, [905])

§ En la ciudad de Mexico a cinco dias del mes de hebrero de mil e quinientos y setenta y ucho años yn yehuantin mahuiztililoni señor don Antonio Valeriano gobernador juez yn icatzinco su magestad quimopiellia in justicia yhoan señor don Miguel Sanchez Thoribio Lucas jueces in ipan testamento quimocuitlahuia. §
En la ciudad de Mexico a cinco dias del mes de hebrero de mill e quinientos y setenta y ocho años los muy magnificos señor don Antonio Valeriano governador juez por su magestad que administra justicia y los señores don Miguel Sanchez, Thoribio Lucas, juezes sobre los testamentos, a cuyos cargo está.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [290])

§ [F. 12r.] Auh zan niman no yquac yn oquimocaquiti yn mahuiztililoni señor gobernador yhoan señores jueces auh niman omotlanahuatilique ynic monamacaz yn omoteneuh in calli yc tzatzihuaz inic tecaquitiloz in ipan tlaxilacalpan Sant Juan ynacaztlan yn onca Yopico. §
E luego yncontinente visto lo susodicho el magnifico señor governador y los señores juezes mandaron que se vendan las dichas casas y que se pregone y se de a entender en el barrio [tlaxilacalli] de San Juan Yopico a un lado.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [338])

§ Auh in iquac oconmocaquiti in señor juez governador cenca oquimopaccaceli ypanpa yxpantzinco ye chicuey metztli cenpohualli ypan matlactli tonatiuh otzatziuac nehuatl escribano nicneltillia Antonio Valeriano.Ante mi Francisco de Maldonado escrivano. §
Y luego que lo entendió el dicho juez y governador lo tomó muy bien porque abian pasado ocho meses y pasados los treynta dias de los pregones de que yo el escribano doy fee. Ante mí Francisco Maldonado, escribano. Don Antorio Valeriano.
(Solicitud de los albaceas para que se cumpla el testamento de Juliana de San Miguel y Diego Xuárez, su esposo, y se venda una casa y tierras situados en Ueuecalco. Año 1585, [902])

§ Auh zan niman yquac ipan cemilhuitl miercoles otihuallaque yn nehuatl Pedro Jeronimo Pedro de San Francisco regidores yhoan Diego Leonardo escribano itencopatzinco in señor gobernador yoan jueces ynic otihuallaque nican ipan tlaxilacalli San Juan Yopico. §
E luego en el dia miercoles estando yo Pedro Geronimo, Pedro de San Francisco, regidores, y Diego Leonardo escrivano, por mandado del señor governador y juezes y venidos al barrio {tlaxilacalli] de San Joan Yupico.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [293])

Fuente: 1551-95 Docs_México
Notas: j-- iue-- ihuez --

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/186501

TLACOTEPEC - 032_05

Elemento: olli


Sentido: hule

Valor fonético: olli

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/03.04.11

olli 

Paleografía: ojli
Grafía normalizada: olli
Tipo: s.
Traducción uno: hule, árbol de hule
Traducción dos: hule, arbol de hule
Diccionario: Mecayapan
Fuente: 2002 Mecayapan
Notas: jli -- Esp: á--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/26490

TLACOTEPEC - 032_05

Elemento: sombrero


Sentido:

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/05.05.01

sombrero 

Paleografía: §ombrero
Grafía normalizada: sombrero
Traducción uno: sombrero.
Traducción dos: sombrero.
Diccionario: Molina_1
Fuente: 1571 Molina 1
Folio: 110r
Notas: [2] §--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/173037

TLACOTEPEC - 032_05

Personaje - 032_05_060

Lectura: juez


Sexo: m

https://tlachia.iib.unam.mx/personaje/032_05_060

juez 

Paleografía: juez
Grafía normalizada: juez
Traducción uno: juez
Traducción dos: juez
Diccionario: Docs_México
Contexto:JUEZ
§ Yuh oneltic ixpantzinco señor gobernador yoan alcaldes yoan jueces. Ocan omoyecti quitohoa albaceas Joan de San Jose Pedro Hernandez Diego Leonardo escrivano Francisco Sanchez Martin Gano Thomas de Aquino. §
Confirmose ante el señor governador alcaldes y juezes Joan de la Torre, Pedro Hernandez, Francisco Sanchez, Martin Cano, Thomas de Aquino. Paso ante mí Diego Leonardo Escrivano.
(Venta de la casa. Año 1578, [361])

§ Zan niman iquac yn ipan cemilhuitl yn omito tlacpac in metztli yuan xihuitl yxpantzinco in señor juez governador yhua nehuatl escribano Francisco Maldonado in tecpoyotl Diego Aztaxochitl otzatzic in nican tecpa yhuan in ipan tlaxillacalli Huehuecalco oquitecaquiti ynic monamaca yn calli yn ipan axcan cemilhuitl mochihuaz remate yn aquin achi miec qui[m]anaz tomines za niman macoz in calli. §
[F. 6v.] E luego el mes dia mes y año susodicho en presencia del juez e governador y de mí el escribano Francisco Maldonado un pregonero llamado Diego Aztasuchil pregono en la casa real (tecpan) y en el barrio [Tlaxilacalli] de Ueuecalco declarando cómo se bendía la casa y que luego este dia se avia de hazer el remate y quien diese luego el dinero se le rematarían la casa.
(Pregón, venta y posesión de la casa y tierras dadas a Melchor de Parada, español. Año 1585, [903])

§ [F. 7r.] Luis Cavallos [sic] 1592 años. Yn ipan ciudad Mexico Tenochtitlan a catorce dias del mes de marzo de mil e quinientos noventa y dos años yn mahuiztililoni tlatouani don Antonio Valeriano governador juez in quimopiellia justicia yn ytechcopatzinco rey nuestro señor yn oncan audiencia itecuhtlatoloya yxpantzinco ohualla ytoca Marianan ycnocihuatl chane in ypan ciudad Mexico ytlaxilacaltian Sant Ipolito Teocaltitlan. §
[F. 7r.] En la ciudad de México Tenuchtitlan a catorce días del mes de marzo de mil quinientos y noventa y dos años. El ylustre señor don Antonio Baleriano governador juez que guarda la justicia por el rey nuestro señor estando en audiencia y juzgado ante su merced pareció presente Mariana viuda, natural de esta ciudad de Mexico del barrio [tlaxilacalli] [F. 7v.] de San Ypólito Teocaltitlan.
(Licencia y pregones de la venta de tierras y casa de Mariana, viuda. San Hipólito Teocaltitlan. Año 1592, [984])

§ Yc otzatzic oquitecaquiti aquin quicohuaznequi yn calli yn oncan ypan tlaxillacalli Sant Juan Yopico ynacaztlan teopan in quinamacan in Joan de la Turre yoan Gaspar de San Pablo albaceas omomiquili Maria Xoco yn itencotzinco justicia yn señor governador yoan señores jueces. §
Dio a entender quien quisiere conprar unas casas que son en el barrio [tlaxilacalli] de San Joan Yopico a un lado de la yglesia que se venden por Juan de la Torre y Gaspar de San Pablo albaceas de María Xoco difunta por mandado de la justicia y el señor governador y señores juezes.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [343])

§ [F. 11v.] En la ciudad de Mexico a seys dias del mes de hebrero de mil e quinientos y setenta y ucho años yn mahuiztililoni señor don Antonio Valeriano governador juez yhoan señores alcaldes don Antonio de Mendoza Francisco Martin in quimopiellia justicia in icatzinco su magestad yhoan jueces. §
En la ciudad de Mexico a seis dias del mes de hebrero de mill e quinientos y setenta y ocho años los manificos señores don Antonio Valeriano juez governador y los señores alcaldes don Antonio de Mendoza, Francisco Martin, justicias por su magestad y los juezes.
(Orden del gobernador y los alcaldes para que Pedro Mazaquen e Inés Tiacapan presenten sus testigos. Año 1578, [332])

§ Auh niman oconmocaquiti in señor juez governador yn ayac aca occe tlacatl otlananquilli nima quimochihuilia remate in calli quimomaquilia in Melchior de Parada ypampa oconpouh in tomines ynmatica oconcuique. §
Y luego que lo entendió el señor juez governador de cómo no había quien las pujare y diere mas por ellas luego hizo el remate de la casa y se le dio a Melchor de Parada porque luego di el dinero de contado los cient pesos en presencia de los albaceas de que quedaron contentos e resibieron los cien pesos en sus propias manos.
(Pregón, venta y posesión de la casa y tierras dadas a Melchor de Parada, español. Año 1585, [905])

§ En la ciudad de Mexico a cinco dias del mes de hebrero de mil e quinientos y setenta y ucho años yn yehuantin mahuiztililoni señor don Antonio Valeriano gobernador juez yn icatzinco su magestad quimopiellia in justicia yhoan señor don Miguel Sanchez Thoribio Lucas jueces in ipan testamento quimocuitlahuia. §
En la ciudad de Mexico a cinco dias del mes de hebrero de mill e quinientos y setenta y ocho años los muy magnificos señor don Antonio Valeriano governador juez por su magestad que administra justicia y los señores don Miguel Sanchez, Thoribio Lucas, juezes sobre los testamentos, a cuyos cargo está.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [290])

§ [F. 12r.] Auh zan niman no yquac yn oquimocaquiti yn mahuiztililoni señor gobernador yhoan señores jueces auh niman omotlanahuatilique ynic monamacaz yn omoteneuh in calli yc tzatzihuaz inic tecaquitiloz in ipan tlaxilacalpan Sant Juan ynacaztlan yn onca Yopico. §
E luego yncontinente visto lo susodicho el magnifico señor governador y los señores juezes mandaron que se vendan las dichas casas y que se pregone y se de a entender en el barrio [tlaxilacalli] de San Juan Yopico a un lado.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [338])

§ Auh in iquac oconmocaquiti in señor juez governador cenca oquimopaccaceli ypanpa yxpantzinco ye chicuey metztli cenpohualli ypan matlactli tonatiuh otzatziuac nehuatl escribano nicneltillia Antonio Valeriano.Ante mi Francisco de Maldonado escrivano. §
Y luego que lo entendió el dicho juez y governador lo tomó muy bien porque abian pasado ocho meses y pasados los treynta dias de los pregones de que yo el escribano doy fee. Ante mí Francisco Maldonado, escribano. Don Antorio Valeriano.
(Solicitud de los albaceas para que se cumpla el testamento de Juliana de San Miguel y Diego Xuárez, su esposo, y se venda una casa y tierras situados en Ueuecalco. Año 1585, [902])

§ Auh zan niman yquac ipan cemilhuitl miercoles otihuallaque yn nehuatl Pedro Jeronimo Pedro de San Francisco regidores yhoan Diego Leonardo escribano itencopatzinco in señor gobernador yoan jueces ynic otihuallaque nican ipan tlaxilacalli San Juan Yopico. §
E luego en el dia miercoles estando yo Pedro Geronimo, Pedro de San Francisco, regidores, y Diego Leonardo escrivano, por mandado del señor governador y juezes y venidos al barrio {tlaxilacalli] de San Joan Yupico.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [293])

Fuente: 1551-95 Docs_México
Notas: j-- iue-- ihuez --

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/186501

TLACOTEPEC - 032_05

Elemento: mecatl


Sentido: cuerda, mecate

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/05.11.03

mecatl 

Paleografía: mecatl
Grafía normalizada: mecatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: Cordel; Soga de qualquiera cosa
Traducción dos: cordel; soga de cualquiera cosa
Diccionario: Bnf_362
Fuente: 17?? Bnf_362
Notas: Esp: qua--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/13507

TLACOTEPEC - 032_05

Elemento: sombrero


Sentido:

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/05.05.01

sombrero 

Paleografía: §ombrero
Grafía normalizada: sombrero
Traducción uno: sombrero.
Traducción dos: sombrero.
Diccionario: Molina_1
Fuente: 1571 Molina 1
Folio: 110r
Notas: [2] §--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/173037

TLACOTEPEC - 032_05

Personaje - 032_05_105

Lectura: juez


Sexo: m

https://tlachia.iib.unam.mx/personaje/032_05_105

juez 

Paleografía: juez
Grafía normalizada: juez
Traducción uno: juez
Traducción dos: juez
Diccionario: Docs_México
Contexto:JUEZ
§ Yuh oneltic ixpantzinco señor gobernador yoan alcaldes yoan jueces. Ocan omoyecti quitohoa albaceas Joan de San Jose Pedro Hernandez Diego Leonardo escrivano Francisco Sanchez Martin Gano Thomas de Aquino. §
Confirmose ante el señor governador alcaldes y juezes Joan de la Torre, Pedro Hernandez, Francisco Sanchez, Martin Cano, Thomas de Aquino. Paso ante mí Diego Leonardo Escrivano.
(Venta de la casa. Año 1578, [361])

§ Zan niman iquac yn ipan cemilhuitl yn omito tlacpac in metztli yuan xihuitl yxpantzinco in señor juez governador yhua nehuatl escribano Francisco Maldonado in tecpoyotl Diego Aztaxochitl otzatzic in nican tecpa yhuan in ipan tlaxillacalli Huehuecalco oquitecaquiti ynic monamaca yn calli yn ipan axcan cemilhuitl mochihuaz remate yn aquin achi miec qui[m]anaz tomines za niman macoz in calli. §
[F. 6v.] E luego el mes dia mes y año susodicho en presencia del juez e governador y de mí el escribano Francisco Maldonado un pregonero llamado Diego Aztasuchil pregono en la casa real (tecpan) y en el barrio [Tlaxilacalli] de Ueuecalco declarando cómo se bendía la casa y que luego este dia se avia de hazer el remate y quien diese luego el dinero se le rematarían la casa.
(Pregón, venta y posesión de la casa y tierras dadas a Melchor de Parada, español. Año 1585, [903])

§ [F. 7r.] Luis Cavallos [sic] 1592 años. Yn ipan ciudad Mexico Tenochtitlan a catorce dias del mes de marzo de mil e quinientos noventa y dos años yn mahuiztililoni tlatouani don Antonio Valeriano governador juez in quimopiellia justicia yn ytechcopatzinco rey nuestro señor yn oncan audiencia itecuhtlatoloya yxpantzinco ohualla ytoca Marianan ycnocihuatl chane in ypan ciudad Mexico ytlaxilacaltian Sant Ipolito Teocaltitlan. §
[F. 7r.] En la ciudad de México Tenuchtitlan a catorce días del mes de marzo de mil quinientos y noventa y dos años. El ylustre señor don Antonio Baleriano governador juez que guarda la justicia por el rey nuestro señor estando en audiencia y juzgado ante su merced pareció presente Mariana viuda, natural de esta ciudad de Mexico del barrio [tlaxilacalli] [F. 7v.] de San Ypólito Teocaltitlan.
(Licencia y pregones de la venta de tierras y casa de Mariana, viuda. San Hipólito Teocaltitlan. Año 1592, [984])

§ Yc otzatzic oquitecaquiti aquin quicohuaznequi yn calli yn oncan ypan tlaxillacalli Sant Juan Yopico ynacaztlan teopan in quinamacan in Joan de la Turre yoan Gaspar de San Pablo albaceas omomiquili Maria Xoco yn itencotzinco justicia yn señor governador yoan señores jueces. §
Dio a entender quien quisiere conprar unas casas que son en el barrio [tlaxilacalli] de San Joan Yopico a un lado de la yglesia que se venden por Juan de la Torre y Gaspar de San Pablo albaceas de María Xoco difunta por mandado de la justicia y el señor governador y señores juezes.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [343])

§ [F. 11v.] En la ciudad de Mexico a seys dias del mes de hebrero de mil e quinientos y setenta y ucho años yn mahuiztililoni señor don Antonio Valeriano governador juez yhoan señores alcaldes don Antonio de Mendoza Francisco Martin in quimopiellia justicia in icatzinco su magestad yhoan jueces. §
En la ciudad de Mexico a seis dias del mes de hebrero de mill e quinientos y setenta y ocho años los manificos señores don Antonio Valeriano juez governador y los señores alcaldes don Antonio de Mendoza, Francisco Martin, justicias por su magestad y los juezes.
(Orden del gobernador y los alcaldes para que Pedro Mazaquen e Inés Tiacapan presenten sus testigos. Año 1578, [332])

§ Auh niman oconmocaquiti in señor juez governador yn ayac aca occe tlacatl otlananquilli nima quimochihuilia remate in calli quimomaquilia in Melchior de Parada ypampa oconpouh in tomines ynmatica oconcuique. §
Y luego que lo entendió el señor juez governador de cómo no había quien las pujare y diere mas por ellas luego hizo el remate de la casa y se le dio a Melchor de Parada porque luego di el dinero de contado los cient pesos en presencia de los albaceas de que quedaron contentos e resibieron los cien pesos en sus propias manos.
(Pregón, venta y posesión de la casa y tierras dadas a Melchor de Parada, español. Año 1585, [905])

§ En la ciudad de Mexico a cinco dias del mes de hebrero de mil e quinientos y setenta y ucho años yn yehuantin mahuiztililoni señor don Antonio Valeriano gobernador juez yn icatzinco su magestad quimopiellia in justicia yhoan señor don Miguel Sanchez Thoribio Lucas jueces in ipan testamento quimocuitlahuia. §
En la ciudad de Mexico a cinco dias del mes de hebrero de mill e quinientos y setenta y ocho años los muy magnificos señor don Antonio Valeriano governador juez por su magestad que administra justicia y los señores don Miguel Sanchez, Thoribio Lucas, juezes sobre los testamentos, a cuyos cargo está.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [290])

§ [F. 12r.] Auh zan niman no yquac yn oquimocaquiti yn mahuiztililoni señor gobernador yhoan señores jueces auh niman omotlanahuatilique ynic monamacaz yn omoteneuh in calli yc tzatzihuaz inic tecaquitiloz in ipan tlaxilacalpan Sant Juan ynacaztlan yn onca Yopico. §
E luego yncontinente visto lo susodicho el magnifico señor governador y los señores juezes mandaron que se vendan las dichas casas y que se pregone y se de a entender en el barrio [tlaxilacalli] de San Juan Yopico a un lado.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [338])

§ Auh in iquac oconmocaquiti in señor juez governador cenca oquimopaccaceli ypanpa yxpantzinco ye chicuey metztli cenpohualli ypan matlactli tonatiuh otzatziuac nehuatl escribano nicneltillia Antonio Valeriano.Ante mi Francisco de Maldonado escrivano. §
Y luego que lo entendió el dicho juez y governador lo tomó muy bien porque abian pasado ocho meses y pasados los treynta dias de los pregones de que yo el escribano doy fee. Ante mí Francisco Maldonado, escribano. Don Antorio Valeriano.
(Solicitud de los albaceas para que se cumpla el testamento de Juliana de San Miguel y Diego Xuárez, su esposo, y se venda una casa y tierras situados en Ueuecalco. Año 1585, [902])

§ Auh zan niman yquac ipan cemilhuitl miercoles otihuallaque yn nehuatl Pedro Jeronimo Pedro de San Francisco regidores yhoan Diego Leonardo escribano itencopatzinco in señor gobernador yoan jueces ynic otihuallaque nican ipan tlaxilacalli San Juan Yopico. §
E luego en el dia miercoles estando yo Pedro Geronimo, Pedro de San Francisco, regidores, y Diego Leonardo escrivano, por mandado del señor governador y juezes y venidos al barrio {tlaxilacalli] de San Joan Yupico.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [293])

Fuente: 1551-95 Docs_México
Notas: j-- iue-- ihuez --

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/186501

TLACOTEPEC - 032_05

Elemento: sombrero


Sentido:

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/05.05.01

sombrero 

Paleografía: §ombrero
Grafía normalizada: sombrero
Traducción uno: sombrero.
Traducción dos: sombrero.
Diccionario: Molina_1
Fuente: 1571 Molina 1
Folio: 110r
Notas: [2] §--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/173037

TLACOTEPEC - 032_07

Personaje - 032_07_12

Lectura: juez


Sexo: m

https://tlachia.iib.unam.mx/personaje/032_07_12

juez 

Paleografía: juez
Grafía normalizada: juez
Traducción uno: juez
Traducción dos: juez
Diccionario: Docs_México
Contexto:JUEZ
§ Yuh oneltic ixpantzinco señor gobernador yoan alcaldes yoan jueces. Ocan omoyecti quitohoa albaceas Joan de San Jose Pedro Hernandez Diego Leonardo escrivano Francisco Sanchez Martin Gano Thomas de Aquino. §
Confirmose ante el señor governador alcaldes y juezes Joan de la Torre, Pedro Hernandez, Francisco Sanchez, Martin Cano, Thomas de Aquino. Paso ante mí Diego Leonardo Escrivano.
(Venta de la casa. Año 1578, [361])

§ Zan niman iquac yn ipan cemilhuitl yn omito tlacpac in metztli yuan xihuitl yxpantzinco in señor juez governador yhua nehuatl escribano Francisco Maldonado in tecpoyotl Diego Aztaxochitl otzatzic in nican tecpa yhuan in ipan tlaxillacalli Huehuecalco oquitecaquiti ynic monamaca yn calli yn ipan axcan cemilhuitl mochihuaz remate yn aquin achi miec qui[m]anaz tomines za niman macoz in calli. §
[F. 6v.] E luego el mes dia mes y año susodicho en presencia del juez e governador y de mí el escribano Francisco Maldonado un pregonero llamado Diego Aztasuchil pregono en la casa real (tecpan) y en el barrio [Tlaxilacalli] de Ueuecalco declarando cómo se bendía la casa y que luego este dia se avia de hazer el remate y quien diese luego el dinero se le rematarían la casa.
(Pregón, venta y posesión de la casa y tierras dadas a Melchor de Parada, español. Año 1585, [903])

§ [F. 7r.] Luis Cavallos [sic] 1592 años. Yn ipan ciudad Mexico Tenochtitlan a catorce dias del mes de marzo de mil e quinientos noventa y dos años yn mahuiztililoni tlatouani don Antonio Valeriano governador juez in quimopiellia justicia yn ytechcopatzinco rey nuestro señor yn oncan audiencia itecuhtlatoloya yxpantzinco ohualla ytoca Marianan ycnocihuatl chane in ypan ciudad Mexico ytlaxilacaltian Sant Ipolito Teocaltitlan. §
[F. 7r.] En la ciudad de México Tenuchtitlan a catorce días del mes de marzo de mil quinientos y noventa y dos años. El ylustre señor don Antonio Baleriano governador juez que guarda la justicia por el rey nuestro señor estando en audiencia y juzgado ante su merced pareció presente Mariana viuda, natural de esta ciudad de Mexico del barrio [tlaxilacalli] [F. 7v.] de San Ypólito Teocaltitlan.
(Licencia y pregones de la venta de tierras y casa de Mariana, viuda. San Hipólito Teocaltitlan. Año 1592, [984])

§ Yc otzatzic oquitecaquiti aquin quicohuaznequi yn calli yn oncan ypan tlaxillacalli Sant Juan Yopico ynacaztlan teopan in quinamacan in Joan de la Turre yoan Gaspar de San Pablo albaceas omomiquili Maria Xoco yn itencotzinco justicia yn señor governador yoan señores jueces. §
Dio a entender quien quisiere conprar unas casas que son en el barrio [tlaxilacalli] de San Joan Yopico a un lado de la yglesia que se venden por Juan de la Torre y Gaspar de San Pablo albaceas de María Xoco difunta por mandado de la justicia y el señor governador y señores juezes.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [343])

§ [F. 11v.] En la ciudad de Mexico a seys dias del mes de hebrero de mil e quinientos y setenta y ucho años yn mahuiztililoni señor don Antonio Valeriano governador juez yhoan señores alcaldes don Antonio de Mendoza Francisco Martin in quimopiellia justicia in icatzinco su magestad yhoan jueces. §
En la ciudad de Mexico a seis dias del mes de hebrero de mill e quinientos y setenta y ocho años los manificos señores don Antonio Valeriano juez governador y los señores alcaldes don Antonio de Mendoza, Francisco Martin, justicias por su magestad y los juezes.
(Orden del gobernador y los alcaldes para que Pedro Mazaquen e Inés Tiacapan presenten sus testigos. Año 1578, [332])

§ Auh niman oconmocaquiti in señor juez governador yn ayac aca occe tlacatl otlananquilli nima quimochihuilia remate in calli quimomaquilia in Melchior de Parada ypampa oconpouh in tomines ynmatica oconcuique. §
Y luego que lo entendió el señor juez governador de cómo no había quien las pujare y diere mas por ellas luego hizo el remate de la casa y se le dio a Melchor de Parada porque luego di el dinero de contado los cient pesos en presencia de los albaceas de que quedaron contentos e resibieron los cien pesos en sus propias manos.
(Pregón, venta y posesión de la casa y tierras dadas a Melchor de Parada, español. Año 1585, [905])

§ En la ciudad de Mexico a cinco dias del mes de hebrero de mil e quinientos y setenta y ucho años yn yehuantin mahuiztililoni señor don Antonio Valeriano gobernador juez yn icatzinco su magestad quimopiellia in justicia yhoan señor don Miguel Sanchez Thoribio Lucas jueces in ipan testamento quimocuitlahuia. §
En la ciudad de Mexico a cinco dias del mes de hebrero de mill e quinientos y setenta y ocho años los muy magnificos señor don Antonio Valeriano governador juez por su magestad que administra justicia y los señores don Miguel Sanchez, Thoribio Lucas, juezes sobre los testamentos, a cuyos cargo está.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [290])

§ [F. 12r.] Auh zan niman no yquac yn oquimocaquiti yn mahuiztililoni señor gobernador yhoan señores jueces auh niman omotlanahuatilique ynic monamacaz yn omoteneuh in calli yc tzatzihuaz inic tecaquitiloz in ipan tlaxilacalpan Sant Juan ynacaztlan yn onca Yopico. §
E luego yncontinente visto lo susodicho el magnifico señor governador y los señores juezes mandaron que se vendan las dichas casas y que se pregone y se de a entender en el barrio [tlaxilacalli] de San Juan Yopico a un lado.
(Orden del gobernador para vender la casa de la difunta María Xoco. Año 1578, [338])

§ Auh in iquac oconmocaquiti in señor juez governador cenca oquimopaccaceli ypanpa yxpantzinco ye chicuey metztli cenpohualli ypan matlactli tonatiuh otzatziuac nehuatl escribano nicneltillia Antonio Valeriano.Ante mi Francisco de Maldonado escrivano. §
Y luego que lo entendió el dicho juez y governador lo tomó muy bien porque abian pasado ocho meses y pasados los treynta dias de los pregones de que yo el escribano doy fee. Ante mí Francisco Maldonado, escribano. Don Antorio Valeriano.
(Solicitud de los albaceas para que se cumpla el testamento de Juliana de San Miguel y Diego Xuárez, su esposo, y se venda una casa y tierras situados en Ueuecalco. Año 1585, [902])

§ Auh zan niman yquac ipan cemilhuitl miercoles otihuallaque yn nehuatl Pedro Jeronimo Pedro de San Francisco regidores yhoan Diego Leonardo escribano itencopatzinco in señor gobernador yoan jueces ynic otihuallaque nican ipan tlaxilacalli San Juan Yopico. §
E luego en el dia miercoles estando yo Pedro Geronimo, Pedro de San Francisco, regidores, y Diego Leonardo escrivano, por mandado del señor governador y juezes y venidos al barrio {tlaxilacalli] de San Joan Yupico.
(Información sobre la propiedad de casas de Juana Xoco. Testigos : 8 tlaxilacaleque de Yopico. Año 1578, [293])

Fuente: 1551-95 Docs_México
Notas: j-- iue-- ihuez --

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/186501

TLACOTEPEC - 032_07

Elemento: sombrero


Sentido:

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/05.05.01

sombrero 

Paleografía: §ombrero
Grafía normalizada: sombrero
Traducción uno: sombrero.
Traducción dos: sombrero.
Diccionario: Molina_1
Fuente: 1571 Molina 1
Folio: 110r
Notas: [2] §--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/173037

Tlachia [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [ref del 25-04-2024]. Disponible en la Web https://tlachia.iib.unam.mx/datos-personajes/juez