Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

metztli 

Paleografía: metztli
Grafía normalizada: metztli
Traducción uno: mes / meses
Traducción dos: mes / meses
Diccionario: Docs_México
Contexto:MES
§ Ymixpan testigos : Pedro de Santa Cruz, Francisco Hernandez, Joseph Nahueca, Gregorio Juarez, Juan de la Cruz yhuan imixpan señora Hines Huilan, Maria Cecilia yhuan escribano Matheo Xuarez. Ypan metztli noviembre XXI mani 1576 años. Pasó ante mi Matheo Xuarez escrivano. §
En presencia de testigos que son Pedro de Santa Cruz, Francisco Hernandez, Josepe Nahueca, Gregorio Xuarez, Juan de la Cruz y en presencia de la señora Ynes Villa, Maria Cecilia y tanbien del escrivano Matheo Xuarez a veynte e un dias del mes de nobienbre de mil e quinientos y setenta y seis años. Pasó ante mí Matheo Xuarez escrivano.
(Testamento de Juana Francisca, habitante de San Sebastián Tzaqualco. Año 1576, [426])

§ [F. 3r.] Yn ipan in ciudad Mexico Sanctiago Tlatilulco yc caxtoliluitia metztli setiembre de mil e quinientos y setenta y nueve años yn yehoantin Francisco Xuarez yoan Miguel Lazaro chaneque Santa Ana Uitzilan yalbaceashoan quinchiuhtia yn dios oquimouiquili Angelina de la Cruz oquicauaco cempoalli pesos uel tomines ympampa yn inanima yn Angelina de la Cruz yc omito misas cantadas yn iuh oquimoqualitilli yn ica yn itepaleuilitzin yn totlazomauiztatzin Fray Pedro Oroz guardian. §
En la ciudad de Mexico Santiago Tlatilulco quinze dias del mes de setiembre de mill e quinientos y setenta y nueve años Francisco Xuarez y Miguel Lazaro vezino de Sancta Ana Huitzilan albaceas de Angelina de la Cruz truxeron e hizieron oblacion de veynte pesos (de oro comun) en reales (de plata) para hazer bien por el ánima de la dicha Angelina de la Cruz yndia difunta para que se le digan misas cantadas de que fue sabidor el padre frai Pedro Oroz guardian (del monasterio de el dicho pueblo de Santiago Tlatilulco).
(Información sobre el cumplimiento del testamento de Angelina de la Cruz. Año 1579, [778])

§ Auh yn yehuatzin alcalde yn oquimochihuilico posesion ynic quimoneltilili yzcatqui ytocatzin yfirmatzin yc cenpohualli omome yn itlapohual metztli de marzo de mil e quinientos noventa y tres años.[tachado : Diego Perez español] Don Miguel Garcia alcalde Juan Martin alguacil. Nixpan nehuatl Miguel Monice escrivano. §
Y el dicho señor alcalde aviedo dado la dicha posesión lo firmó de su nombre a veynte y dos días del mes de marzo de myl y quinientos y noventa y tres años. Miguel Garcia, alcalde, Juan Martin, alguacil. Ante my Miguel Monyce, escribano. Trasunté estas escrituras por mandado del licenciado Bibero corregidor de esta ciudad, de lengua mexicana en castellana e va cierto e verdadero a mi saber y entender conforme el original y ansí juro a Dios y a la Cruz e lo firmo de my nombre Martin de Albear [Año 1593].
(Solicitud de licencia y carta de venta otorgadas por Ana Justina a Luis de Zavallos. San Hipólito Teocaltitlan. Año 1593, [1061])

§ [F. 23r.] Zan niman iquac yn ipan cemilhuitl yn omito tlacpac yn metztli yn xihuitl ymahuiztililonime tlatoque señor governador yhuan alcaldes Martin Xuarez Miguel de los Angeles yn nomatcatzinco oualmohuicaque y nican ipan tlaxilacali Santa Maria Tezcatzonco posesio[n] conmochihuilico conmocemaxcatillico yn icalcohual yn itlalcohual Catharina de San Juan. §
En el dicho dia mes y año susodicho señores principales [tlahtoani] juez governador alcaldes Martin Juarez, Miguel de los Angeles vinieron al barrio [Tlaxilacalli] de Santa Maria tezcatzonco a dar la posesion [de la tierra y casa comprada] a Catalina de San Juan.
(Venta y posesión de la casa a Catharina de San Juan, española. Año 1587, [688])

§ 8 Yn ipan axcan martes yc chicomilhuitl mopohua in metztli de abril de mil e quinientos noventa y dos años in tecpoyotl otzatzito yn ipan tlaxillacalli Tzapotla oquito ynic monamaca calli nauhtemani acocallo yhuan oquiteneuh yn izqui ypatiuh yn iquac otecaquitilloc ayac otlananquilli testigo Antonio Ximenez. §
8 Oy martes a siete días del mes de abril de mil quinientos y noventa y dos años, el dicho pregonero en el barrio [Tlaxilacalli] de Tzapotlan y dixo como se vendía la casa con quatro aposentos con sus altos y dio a entender lo que por ella davan y aviéndolo apregonado no ubo ninguna persona. Testigos Antonio Ximenez.
(Licencia y pregones de la venta de tierras y casa de Mariana, viuda. San Hipólito Teocaltitlan. Año 1592, [995])

§ Zan niman ipan cemilhuitl yhuan metztli yhuan xihuitl yn tlacpa omoteneuh otoyaque yn ipan tlaxilacalli Yopico yn onca icac calli ytepotzco otzatzic in pregunero Diego Aztaxochitl yhuan mochintin ymixpan tlaxilacaleque Gaspar de San Pablo, Pedro Hernandez, Juan de la Torre. Ayac oquinanquilli ayac ocontlecahui expa yn otzatzic. Ante mi Lazaro de San Juan escribano. §
E luego yncontinente en el dicho dia mes y año susodicho fuimos al barrio [tlaxilacalli] de Yopico donde están las casas y a las espaldas Diego Aztazuchitl, pregonero, dio un pregón en presencia de los mandones del barrio [tlaxilacalleque] Gaspar de San Pablo, Pedro Hernandez Joan de la Torre y no huvo quien dixese nada ni nadie las pujó y dio tres pregones. Ante mí Lazaro de San Juan escribano.
(Pregones sobre la venta de una casa de la difunta María Xoco, habitante de Yopico. Año 1578, [287])

§ [F. 5v.] Yn ipan in ciudad Mexico Sanctiago Tlatelulco yc matlactli umey mani metztli de julio de mil y quinientos y noventa y dos años yxpantzinco onez yn juez gobernador don Gaspar de Mendoza yn itoca Maria Geronima chane Sancta Ana Uitzilla nican mandamiento tlateneuhtli auh oquimitlanilili ma quimomaquili yn posesion yn quenin motlanaoatilia totlatocauh visorrey. §
En la ciudad de Mexico Santiago Tlatilulco treze dias del mes de julio de mill e quinientos y noventa y dos años pareció presente ante don Gaspar de Mendoza juez governador Maria Gerónima vezina de Sancta Ana Huitzilan y presento el mandamiento de esta otra parte contenido y pidio el cumplimiento de el y que le meta en posesion de las casas en el declaradas segun y como su señoria de el señor visorey lo manda (en cumplimiento de lo qual el dicho juez governador).
(Posesión de casas y terrenos dada a María Gerónima y contradicción de Magdalena Inés. Información tomada a cinco testigos. Año 1592, [793])

§ Auh yn tla no tiquilochtizque amo niman tineltocazque atle ypan pouiz yn tlein niquitlaniz yehica ca teyxpan yn otitononotzque ca ymixpantzinco alcaldes auh ca nican moetztica yn nescrivano Martin Jacobita ca nicnotlatlauhtilia ynic nopan [F. 9v.] pa timofirmatiz ynic uel neltiz notlatol aocmo yca nineleltitiuh ynic amo ytlacauiz ynic amo xitiniz quenmanian auh omochiuh yc cempoalli onaui metztli augusto de 1551 años. §
Y si alguna de las partes fuere contra ello que no sea oydo ni creydo porque sea efetuado y pasado en presencia de los alcaldes y del escrivano Martin Jacobita al qual ruego lo firme por mi para que se guarde y cumpla lo susodicho y no se vaya contra ello que es fecho a veynte dias del mes de agosto de mil y quinientos y cinquenta y un años.
(Carta de venta de Baltazar Tlilancalqui y su muger Juana Tlaco a Angelina Martina. Año 1551, [476])

§ [F. 4r] Yn ipan huey altepetl ciudad Mexico Tenochtitlan yc cenpoualli yn itlapohual metztli de mayo de mil e quinientos noventa y dos años y yehuatzin acalde Francisco de la Cruz hualmohuicac yn ipan tlaxilacalli San Polito Teocaltitlan quimoneltililico yn itlatocatlanahuatiltzin governador juez posesion quimomaquilico yn español Luys Zavallos yhuan ynamic Margarita de la Cruz yuan inpilhuan quimocemaxcatilico quinmocentlatquitilli yn intlalcoual cemicac mochipa oncan yezque ayc quicahuazque yn qenmanian yhuan amo ac quimixnamiquiz quintequipachoz ypanpa ca melahuacayotica yn oquimocohuique. §
En la ciudad de México Tenustitlan a veynte días del mes de mayo de mil quinientos noventa y dos años, el alcalde Francisco de la Cruz vino a este varrio [tlaxilacalli] de San Hipólito Teocaltitlan a cumplir el mandamiento del governador juez a dar poceción a Luis Zavallos español y a su mujer Malgarita de la Cruz y a sus hijos para que tengan y posean la casa que compraron para que siempre la tengan y poséan y para que nadie les ynpida porque la compraron bien comprada. [Al margen izquierdo : poceción de las casa a Luis de Zavallos y a Margarita de la Cruz su mujer y a sus hijos].
(Carta de venta y posesión de tierras y casa otorgadas por Marina a Luis Zavallos.San Hipólito Teocaltitlan. Año 1592, [1036])

§ Oquito yn testigo ca uel melaoac yn niquitoa ca in iquac oncan onicatca yn onicnotlanehuiaya in calli chiconxiuitl auh yn itlaneohuaca nicmacaya in Ana Xuarez yahuitzin Maria Geronima yn ce metztli nicmacaya naui tomin. §
Dixo que este testigo tuvo la la[sic] dicha casa sobre se trata este pleyto arrendada y se la arrendó Ana Xuarez yndia tia de Maria Gerónima a razon de quatro reales cada mes y biviendo en las dichas casas.
(Posesión de casas y terrenos dada a María Gerónima y contradicción de Magdalena Inés. Información tomada a cinco testigos. Año 1592, [824])

§ 2 Y ipan ciudad Mexico yc castolloce yn itlapohual metztli de marzo de mil e quinientos noventa y dos años oncan yn tlaxilacalpan Huehuecalco oquitecaquilti ynic monamaca ycal ytlal in Mariana auh yn iquac otzatzic ce tlacatl español amo momati yn itoca oquito nehuatl niccohuaz in calli oc niquittaz azo qualcan yxpan testigo Juan Perez yhuan Diego Aztaxochitl. §
2 En la ciudad de México a diez y seis días del dicho mes de marzo de mil quinientos y noventa y dos años, en el varrio [tlaxilacalli] de Gueguecalco dio a entender y pregonó cómo se vendía la casa y tierra de Mariana y aviéndolo pregonado pareció un español que no se sabe no como se llama el qual dixo : yo he de comprar la casa y primero la e de ber si son buenos. Testigos que se hallaron presentes : Juan Peres y Diego Astaxochitl.
(Licencia y pregones de la venta de tierras y casa de Mariana, viuda. San Hipólito Teocaltitlan. Año 1592, [989])

§ [F. 2v.] Yn ipan ciudad Mexico Santigo Tlatelulco yc cempoalli onchicuey mani metztli de julio de mil quinientos y noventa y dos años otiquintlacaquiltique yn Antonio Joseph yoan ynamic Magdalena Ynes chaneque Santa Ana Huitzilla ypanpa yn itlanoa[a]tiltzin totlatocauh visorrey y nican Nueva España yn tlacpac teneuhtica. §
En la ciudad de Mexico en la parte de Santiago Tlatilulco veynte ocho diaz del mes de julio mil e quinientos y noventa y dos años notifiqué y dí a entender a Anton Josephe y a Madalena Ynes su muger vezinos (del barrio) de Sancta Ana Huitzilan lo proveydo y mandado por el señor virrey desta Nueva España.
(Comunicación a Antonio Joseph y a su esposa Magdalena Inés, de la demanda que le ha puesto María Gerónima, esposa de Juan Escalante. Año 1592, [774])

§ [F. 14r.] Auh zan nima yquac yn ipa cemilhuitl omoteneuh in tlacpac yn ipan metztli yhoan xihuitl yn nehuatl Diego Leonardo escrivano yhoan regidor mayor Pedro Geronimo yhoan Pedro de San Francisco otihuallaque yn nican ypan tlaxilacalli Sant Juan Yopico ynic tocomacaco in posesion Hernan Perez español ynic otechalmihualique señores alcaldes. §
E luego yncontinente en el dicho dia mes y año dicho en presencia de mi escrivano Diego Leonardo y regidor mayor Pedro Geronimo Pedro de San Francisco regidor fuimos al barrio [tlaxilacalli] de San Joan Yopico para dar la posesion a Hernan Perez español y enviados por los señores alcaldes.
(Posesión dada a Hernán Pérez, español. Año 1578, [365])

§ Auh in yehuatzin alcalde ynic quimochihuilico posesion quimoneltilili nican catqui ytocatzin yfirmatzin yn xihuitl in metztli tlacpac omoteneuh Francisco de la Cruz alcalde Andres Garcia regidor yn ixpan nehuatl Miguel Monice escrivano. §
Y el dicho señor alcalde que dio la dicha poceción lo firmó de su nombre que fue el dicho dia mes y año arriba dicho ; Francisco de la Cruz, alcalde, Andres Garcia, regidor. Ante my Miguel Monyce, escribano.
(Carta de venta y posesión de tierras y casa otorgadas por Marina a Luis Zavallos.San Hipólito Teocaltitlan. Año 1592, [1040])

§ Yn isquich cauitl otlamico in tlatolli ontetl metztli yn isquich cauitl otlamico yn informacion etc. §
Y que a cabo dos meses que andan en el pleito [todo el tiempo en que terminó la información, etc.]
(Sentencia dada por el gobernador don Luis de Santa María y posesión otorgada a Ana Xoco de parte de las tierras en litigio.Año 1564, [765])

§ [F. 15r.] Yn ipan altepetl ciudad México Tenochtitlan yc caxtolli omome mani metztli de hebrero de mil e quinientos y uchenta y dos años. Ymahuiztililonime señores alcaldes don Martin Cortes Juan Garcia justicia quimopielia yn ipaltzinco su magestad yn omoteneuh altepetl. §
[F. 17r.] En la ciudad de Tenustitlan Mexico a diez y siete dias del mes de hebrero de mil quinientos e ochenta e dos años ante los muy magnificos señores alcaldes don Martin Cortes e Juan Garcia que guardan y administran justicia en nombre de su magestad en la dicha ciudad ya nombrada.
(Información y posesión a solicitud de Baltasar Pedro y Marta Tepi, sobre casas y tierras que heredaron de Juana Francisca. Año 1582, [428])

§ Yn ipan axcan miercoles yc castollilhuitl mani metztli de noviembre de mil e quinientos ochenta y nueve años y yehuatzin don Francisco de la Cruz don Miguel Sanchez Juan Garcia regidor Juan de Sanctiago occeppa axcan oquimottilito in milli in quimotlaltia Francisco Martin. §
[F. 14r.] Oy miercoles quince dias del mes de nobiembre de mil y quinientos y ochenta y nuebe años don Francisco de la Cruz, don Miguel Sanchez, Juan Garcia regidor, Juan de samtiago oy dicho dia bolvieron a ber las dichas tierras que dice Francisco Martin son suyas.
(Demanda contra Miguel de los Ángeles e información presentada por Francisco Martín y Lorenzo Tomás sobre tierras de Tlaliztacapan. Año 1589, [595])

§ Ye axcan nahui metztli ypan augusto yc cenpohuall onmacuili mani in metztli yn quimomacaque tomines no yquac quitlalique ynin nenonotzal ymixpan mochiuh in tlaxillacalleque Tlatilco oncan icuiliuhtica yn intoca ynic neltitica. §
Podría beer [sic] quatro meses poco mas o menos tiempo [el veinticinco de agosto] en presencia de los becinos del dicho barrio [tlaxilacalleque] de Tlatilco llamados y nombrados en el dicho recaudo (que la dicha difunta abia fecho el dicho Lorenzo).
(Petición que hacen los albaceas de Isabel Ana, difunta, para vender las casas y tierras que dejó, y confirmación del testamento. Año 1587, [551])

§ [F. 6r.] Yn ipan in ciudad Mexico SanctiagoTlatelulco yc cempoalli onmatlactli mani metztli de julio de mil e quinientos y noventa y dos años yn yehoatzin don Gaspar de Mendoza juez gobernador yn icatzinco teueytlatocatzin rey nuestro señor oyxpantzinco necico ynin macuiltin testigos. §
En la ciudad de Mexico Santiago Tlatilulco treynta dias del mes de julio de mill e quinientos y noventa y dos años don Gaspar de Mendoza juez governador por el rey nuestro señor (la dicha Maria Gerónima) presentó en esta causa cinco testigos.
(Posesión de casas y terrenos dada a María Gerónima y contradicción de Magdalena Inés. Información tomada a cinco testigos. Año 1592, [800])

§ [F. 5v.] Zan niman iquac yn ipan cemilhuitl yn omito tlacpac in metztli yn xihuitl in yehuatzin alcalde Miguel de los Angeles yuan don Alonso de San Francisco regidor hualmohuicaque in nican ipan tlaxillacalli San Juan Tlatilco posesion conmochihuilico quimomocemaxcatillico yn incalcohual Lorenzo Diego Ynamic Juana Petronila yn inconeuh Francisca yuan Augustin de Santiago ynamic Maria de los Angeles. §
E luego en el dicho dia mes e año susodicho el alcalde Miguel de los Ángeles [Y don Alonso de San Francisco regidor vinieron de tlaxilacalli de San Juan Tlatilco] (en cumplimiento de la clausula del dicho testamento y de pedimiento de los dichos albaceas) metió en la posesión de las dicha casa [comprada] (y tierra) a Lorenzo Diego y su muger llamada Juana Petronila y a su hija Francisca y Agustin de Santiago marido de Maria de los Angeles.
(Posesión de casa y tierra dada por los alcaldes a los compradores Lorenzo Diego y su esposa Juana Petronila. Año 1587, [554])

§ 4 Yn ipan ciudad Mexico yc castollomey mani metztli de marzo de 1592 años nican ypan Sant Juan Yopico oncan otzatzic in tecpoyotl ynic azo aca quicohuaz yn calli tlalli yn itlatqui Mariana C pesos yn itenyo auh yn iquac otzatzihuac ce tlacatl señora otlananquilli oquito nehuatl nicnocohuiz in calli yn axcan montenyotia yxpan testigo tecpoyotl. §
4 En la ciudad de México a diez y ocho dias del mes de marzo de mil quinientos y noventa y dos años, en (el varrio) San Juan Yopilco se pregonó por el dicho pregoneros y alguien quisiera comprar la casa y tierra, bienes de Mariana la qual está en cient pesos puesta y aviendo dado el pregón una señora dixo :yo compraré esa casa que anda en pregón. Testigo el dicho pregonero.
(Licencia y pregones de la venta de tierras y casa de Mariana, viuda. San Hipólito Teocaltitlan. Año 1592, [991])

§ I .- Pregon zan niman iquac in ipan cemilhuitl yn omito tlacpac in metztli in xihuitl yn yehuatl Diego Aztaxochitl otzatzic in ipan tlaxillacalli Yztacallecan oquitecaquiti inic monamaca yn ical in itlal Ysabel Maria oquiteneuh in ipatiuh napohuallli pesos ayac tlananquilli testigo Miguel de los Angeles. Ante mi Francisco Maldonado escrivano. §
[al margen derecho : pregones] En el dicho dia mes y año Diego Hastaxochitl pregonó en el barrio [tlaxilacalli] Ystacalecan diciendo se benden las casas y tierras de Ysabel Maria dan ochenta pesos ; nadie las puxó. Testigo Miguel de los Angeles. Ante mí Francisco Maldonado escrivano.
(Solicitud de licencia para vender tierra y casa de Isabel María y su esposo Domingo García, de Santa María Tezcatzonco. Mandamiento para pregonar la venta y treinta pregones. Año 1587, [649])

§ Zan niman iquac yn ipan cemilhuitl yn omito tlacpac in metztli yuan xihuitl yxpantzinco in señor juez governador yhua nehuatl escribano Francisco Maldonado in tecpoyotl Diego Aztaxochitl otzatzic in nican tecpa yhuan in ipan tlaxillacalli Huehuecalco oquitecaquiti ynic monamaca yn calli yn ipan axcan cemilhuitl mochihuaz remate yn aquin achi miec qui[m]anaz tomines za niman macoz in calli. §
[F. 6v.] E luego el mes dia mes y año susodicho en presencia del juez e governador y de mí el escribano Francisco Maldonado un pregonero llamado Diego Aztasuchil pregono en la casa real (tecpan) y en el barrio [Tlaxilacalli] de Ueuecalco declarando cómo se bendía la casa y que luego este dia se avia de hazer el remate y quien diese luego el dinero se le rematarían la casa.
(Pregón, venta y posesión de la casa y tierras dadas a Melchor de Parada, español. Año 1585, [903])

§ [F. 4r.] Yn ipan in ciudad Mexico Sanctiago Tlatilulco yc cempoalilhuitia onnaui yn metztli abril de 1591 años yn iehoatzin don Gaspar de Mendoza governador juez yn icatzinco onecico yn nican cectlapal ycuiliuhtoc carta de venta ynic omacoc yn calli Ana Xuarez chane Santa Ana Uitzillan. §
En la ciudad de Mexico Santiago Tlalilulco veynte e quatro dias de el mes de abril de mill e quinientos y noventa y un años don Gaspar de Mendoza juez governador por el rey nuestro señor en el dicho pueblo de Santiago Tlatilulco parescio ante él [la carta de venta escrita en el otro lado por la que se dio casa a ] Ana Xuarez vezina de Santa Ana Huitzilan.
(Posesión de un terreno y casa que vendieron los albaceas de Angelina de la Cruz a Ana Xuárez. Año 1591, [784])


MESES
§ Ypanpa ticcaquiltia in justicia ynic monamacaz calli tlalli yxquichin ynin tlaytlanilliz omochiuh in alvaceastin yhuan conitoque ca ye chicuey metztli yn otzonquiz in pregones yn ypanpa centetl calli in quicauhtia Juliana de San Miguel ayacmo haca quicohua. §
Por esto emos venido a la justicia para que se benda la casa y la tierra y esto fue lo que pidieron los albaceas pues a ocho meses que se dieron los pregones por la casa que dejo Julia de Sant Miguel porque nadie la a comprado.
(Solicitud de los albaceas para que se cumpla el testamento de Juliana de San Miguel y Diego Xuárez, su esposo, y se venda una casa y tierras situados en Ueuecalco. Año 1585, [900])

§ Auh in iquac oconmocaquiti in señor juez governador cenca oquimopaccaceli ypanpa yxpantzinco ye chicuey metztli cenpohualli ypan matlactli tonatiuh otzatziuac nehuatl escribano nicneltillia Antonio Valeriano.Ante mi Francisco de Maldonado escrivano. §
Y luego que lo entendió el dicho juez y governador lo tomó muy bien porque abian pasado ocho meses y pasados los treynta dias de los pregones de que yo el escribano doy fee. Ante mí Francisco Maldonado, escribano. Don Antorio Valeriano.
(Solicitud de los albaceas para que se cumpla el testamento de Juliana de San Miguel y Diego Xuárez, su esposo, y se venda una casa y tierras situados en Ueuecalco. Año 1585, [902])

§ Oquito in testigo ca uel melaoac yn niquitoa ca in ipan domingo axcan ye tonaci ume metztli umpa onia yn ipan in calli yc moteilhuia Maria Geronima onitlatlan oniquito ynin calli niccoaznequi. §
Dixo que puede aver dos meses (poco mas o menos) que este testigo [en domingo] fue a las dichas casas sobre que [Maria Gerónima] trata este pleyto y preguntó cuyas heran a fin de quererlas conprar.
(Posesión de casas y terrenos dada a María Gerónima y contradicción de Magdalena Inés. Información tomada a cinco testigos. Año 1592, [828])

Fuente: 1551-95 Docs_México


Entradas


metztli - En: 1547 Olmos_G    metztli - En: 1551-95 Docs_México    metztli - En: 1565 Sahagún Escolio    metztli - En: 1571 Molina 1    metztli - En: 1571 Molina 1    metztli - En: 1571 Molina 1    metztli - En: 1571 Molina 1    metztli - En: 1571 Molina 2    metztli - En: 1580 CF Index    metztli - En: 1595 Rincón    metztli - En: 1595 Rincón    metztli - En: 1611 Arenas    metztli - En: 1611 Arenas    metztli - En: 1645 Carochi    metztli - En: 1645 Carochi    metztli - En: 1692 Guerra    metztli - En: 1692 Guerra    metztli - En: 1692 Guerra    metztli - En: 1765 Cortés y Zedeño    metztli - En: 1765 Cortés y Zedeño    metztli - En: 1780 ? Bnf_361    metztli - En: 1780 Clavijero    metztli - En: 1780 Clavijero    metztli - En: 17?? Bnf_362    metztli - En: 17?? Bnf_362    metztli - En: 17?? Bnf_362    metztli - En: 17?? Bnf_362    metztli - En: 1984 Tzinacapan    metztli - En: 1984 Tzinacapan    metztli - En: 1984 Tzinacapan    metztli - En: 1984 Tzinacapan    metztli - En: 2004 Wimmer    

Descomposición


metz-tli

Palabras


metza    metza +    metzaci    metzal    metzalhuiaya    metzalli    metzallotia    metzcacaltic    metzcalli    metzcanauhtli    metzcepohua    metzcocoa    metzcopina    metzcotoctic    metzcualoa    metzcuauhyo    metzcuauhyotl    metzcuitlatica    metzcuitlatl    metzehuatl    


aachtli    aactiyaliztli    aamoxtli    aaztli    abril metztli    ac teotl ac mahuiztli    ac tlacatl ac mahuiztli    acacampaxoliztli    acachichictli    acacitli    acacuextli    acahualchictli    acahuitztli    acahuiztli    acaixtli    acalco iyayaliztli    acalcuachpantli    acalcuexcochtli    acalihyayaliztli    acaliyayaliztli    


metzcanauhtli    metzintli    metzontli    metztlapohualiztli    metztontli    metztzontli    metztztli    

Paleografía


Imetzhuan - En: 1692 Guerra    mëtsti - En: 1984 Tzinacapan    mëtsti - En: 1984 Tzinacapan    mëtsti - En: 1984 Tzinacapan    metsti - En: 1984 Tzinacapan    metz - En: 17?? Bnf_362    Metzti - En: 1692 Guerra    Metztli. - En: 1780 ? Bnf_361    Metztli] - En: 1595 Rincón    metz[tli] - En: 1611 Arenas    Mezti - En: 1765 Cortés y Zedeño    Mezti - En: 1765 Cortés y Zedeño    meztli - En: 17?? Bnf_362    [metztli]. - En: 1571 Molina 1    

Traducciones


Las piernas - En: 1692 Guerra    Luna - En: 1984 Tzinacapan    Mes - En: 1984 Tzinacapan    Menstruación - En: 1984 Tzinacapan    Pie, pierna - En: 1984 Tzinacapan    Muslo por la exterior - En: 17?? Bnf_362    La luna - En: 1692 Guerra    luna, o pierna de hombre o de animal, o mes. - En: 1571 Molina 2    Luna. Item, mes - En: 1780 Clavijero    mes / meses - En: 1551-95 Docs_México    mêtztli. / la Lune. / Le mois. / metztli. / La cuisse. - En: 2004 Wimmer    El mes - En: 1692 Guerra    I-56(2) 64 84(5), II-42 47 57 61 66 78 91 96 108 111 118 127 131 134 136 141 151 155 159 167(2) 181, V-189 190(2), VI-100 149 152 156, VII-1 3(6) 4 8(6) 9 35 39 41(3) 43 45 57(2) 59(5), X-185 191 192(2), XI-29 35 234(2) 235(2) - En: 1580 CF Index    luna (1) - En: 1565 Sahagún Escolio    Muslo, o pierna - En: 1780 Clavijero    pierna de animal. - En: 1571 Molina 1    luna planeta del cielo. - En: 1571 Molina 1    mes parte dozena del año. - En: 1571 Molina 1    muslo / pierna - En: 1645 Carochi    mes / luna - En: 1645 Carochi    luna - En: 1547 Olmos_G    es el muslo o pierna (breue la pr]I[mera]) - En: 1595 Rincón    Luna, assi llaman tambien al mes parte del Año - En: 17?? Bnf_362    Pierna - En: 17?? Bnf_362    luna / muslos - En: 1611 Arenas    Luna, planeta el cielo; mes de noviembre; pierna de animal. - En: 1780 ? Bnf_361    es la luna (agudo en la pr]I[mera) - En: 1595 Rincón    mes - En: 1611 Arenas    Mes - En: 1765 Cortés y Zedeño    Luna plena del Cielo - En: 1765 Cortés y Zedeño    Mes - En: 17?? Bnf_362    muslo, por parte de dentro y de fuera. - En: 1571 Molina 1    

Textos en Temoa

41v 793

Ye eilhuitl ye cayachihua in huey atl yhuan in tlalli auh ye nahuilhuitl ye quimanan tonatiuh oo yhuan metztli yhuan ixquich y citlalidcclxxxvii oohuiya

793. [41v¾] El tercer día hace la grande agua, y la tierra. Y el cuarto día coloca al sol, la luna, y a todas las estrellas.


Glifos en Tlachia

20 MAZORCAS - 391

Glifo - 391_A_007a

Lectura: metztli


Morfología: luna; pierna

Morfología: luna

Morfología: pierna

Descomposicion: metz-tli

Contacto: cabeza

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/391_A_007a

metztli 

Paleografía: metz[tli]
Grafía normalizada: metztli
Tipo: r.n.
Traducción uno: mes
Traducción dos: mes
Diccionario: Arenas
Contexto:MES
in cecen metztica = cada mes (Palabras que ordinariamente se suelen dezir pidiendo algun muchacho a sus padres para enseñarle officio: 1, 75)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: [-- ]--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10989

20 MAZORCAS - 391

Elemento: metztli


Sentido: luna

Valor fonético: metztli

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.01.04

metztli 

Paleografía: metz[tli]
Grafía normalizada: metztli
Tipo: r.n.
Traducción uno: mes
Traducción dos: mes
Diccionario: Arenas
Contexto:MES
in cecen metztica = cada mes (Palabras que ordinariamente se suelen dezir pidiendo algun muchacho a sus padres para enseñarle officio: 1, 75)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: [-- ]--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10989

Tlachia [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [ref del 29-03-2024]. Disponible en la Web https://tlachia.iib.unam.mx/datos-glifos/metztli

Elementos en Tlachia

20 MAZORCAS - 391

Elemento: metztli


Sentido: luna

Valor fonético: metztli

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.01.04

metztli 

Paleografía: metz[tli]
Grafía normalizada: metztli
Tipo: r.n.
Traducción uno: mes
Traducción dos: mes
Diccionario: Arenas
Contexto:MES
in cecen metztica = cada mes (Palabras que ordinariamente se suelen dezir pidiendo algun muchacho a sus padres para enseñarle officio: 1, 75)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: [-- ]--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10989

ASUNCIóN - A27r

Elemento: metztli


Sentido: luna

Valor fonético: metz

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.01.04

metztli 

Paleografía: metz[tli]
Grafía normalizada: metztli
Tipo: r.n.
Traducción uno: mes
Traducción dos: mes
Diccionario: Arenas
Contexto:MES
in cecen metztica = cada mes (Palabras que ordinariamente se suelen dezir pidiendo algun muchacho a sus padres para enseñarle officio: 1, 75)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: [-- ]--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10989

CUAUHTINCHAN 2 - MC2

Elemento: metztli


Sentido: luna; pierna

Valor fonético: metztli

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.01.04

metztli 

Paleografía: metz[tli]
Grafía normalizada: metztli
Tipo: r.n.
Traducción uno: mes
Traducción dos: mes
Diccionario: Arenas
Contexto:MES
in cecen metztica = cada mes (Palabras que ordinariamente se suelen dezir pidiendo algun muchacho a sus padres para enseñarle officio: 1, 75)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: [-- ]--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10989

MATRITENSES - RP_265v

Elemento: metztli


Sentido: luna; pierna

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.01.04

metztli 

Paleografía: metz[tli]
Grafía normalizada: metztli
Tipo: r.n.
Traducción uno: mes
Traducción dos: mes
Diccionario: Arenas
Contexto:MES
in cecen metztica = cada mes (Palabras que ordinariamente se suelen dezir pidiendo algun muchacho a sus padres para enseñarle officio: 1, 75)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: [-- ]--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10989

MH: ACAPETLAHUACAN - 387_910r

Elemento: metztli


Sentido: luna; pierna

Valor fonético: caxtolli

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.01.04

metztli 

Paleografía: metz[tli]
Grafía normalizada: metztli
Tipo: r.n.
Traducción uno: mes
Traducción dos: mes
Diccionario: Arenas
Contexto:MES
in cecen metztica = cada mes (Palabras que ordinariamente se suelen dezir pidiendo algun muchacho a sus padres para enseñarle officio: 1, 75)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: [-- ]--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10989

MH: CHIYAUHTZINCO - 387_609r

Elemento: metztli


Sentido: luna; pierna

Valor fonético: caxtolli

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.01.04

metztli 

Paleografía: metz[tli]
Grafía normalizada: metztli
Tipo: r.n.
Traducción uno: mes
Traducción dos: mes
Diccionario: Arenas
Contexto:MES
in cecen metztica = cada mes (Palabras que ordinariamente se suelen dezir pidiendo algun muchacho a sus padres para enseñarle officio: 1, 75)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: [-- ]--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10989

MH: TEOTLALTZINCO - 387_817v

Elemento: metztli


Sentido: luna; pierna

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.01.04

metztli 

Paleografía: metz[tli]
Grafía normalizada: metztli
Tipo: r.n.
Traducción uno: mes
Traducción dos: mes
Diccionario: Arenas
Contexto:MES
in cecen metztica = cada mes (Palabras que ordinariamente se suelen dezir pidiendo algun muchacho a sus padres para enseñarle officio: 1, 75)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: [-- ]--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10989

MH: TETZMOLLOCAN - 387_796r

Elemento: metztli


Sentido: luna; pierna

Valor fonético: caxtolli

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.01.04

metztli 

Paleografía: metz[tli]
Grafía normalizada: metztli
Tipo: r.n.
Traducción uno: mes
Traducción dos: mes
Diccionario: Arenas
Contexto:MES
in cecen metztica = cada mes (Palabras que ordinariamente se suelen dezir pidiendo algun muchacho a sus padres para enseñarle officio: 1, 75)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: [-- ]--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10989

TELLERIANO - 385_19v

Elemento: metztli


Sentido: luna; pierna

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.01.04

metztli 

Paleografía: metz[tli]
Grafía normalizada: metztli
Tipo: r.n.
Traducción uno: mes
Traducción dos: mes
Diccionario: Arenas
Contexto:MES
in cecen metztica = cada mes (Palabras que ordinariamente se suelen dezir pidiendo algun muchacho a sus padres para enseñarle officio: 1, 75)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: [-- ]--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10989