Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

tlilhuacan 

Paleografía: TLILHUAHCAN
Grafía normalizada: tlilhuacan
Traducción uno: toponyme.
Traducción dos: toponyme.
Diccionario: Wimmer
Contexto:tlîlhuahcân *£ toponyme.
Fuente: 2004 Wimmer


Entradas


tlilhuacan - En: 1580 CF Index    tlilhuacan - En: 2004 Wimmer    

Descomposición


tlil-hua-can

Palabras


tlilaanqui    tlilampa    tlilana    tlilancalcatl    tlilancalco    tlilancalmecac    tlilania    tlilanitia    tlilanitiuh    tlilantica    tlilantli    tlilantzin    tlilapan    tlilapaztica    tlilatl    tlilatolli    tlilaxi    tlilaxin    tlilaxyo    tlilayotic    


acahuacan    acalecan    acalhuacan    acalpixcan    acamilixtlahuacan    acan    acapetlahuacan    acapetlayoccan    acayocan    acemellecan    achcan    achi nican    achi quezquican    achichillacachocan    achiquezquican    acolhuacan    acolhuihuitzauhcan    acpaxapocan    acualcan    ahihuianyocan    


tliliuhcan    

Paleografía


tlilhoacan - En: 1580 CF Index    TLILHUAHCAN - En: 2004 Wimmer    

Traducciones


XII-109 - En: 1580 CF Index    toponyme. - En: 2004 Wimmer    

Textos en Temoa

0 25

¾025 inin y chalcayaoyotl inic manca epohualxihuitl ipan matlacxihuitl omome in ixquich ica ompacehuito amaquemecan ihuan (fol. 28) =33 iquac opeuh in yaoyotl Huexotzinco, iniquac hualcallacque Chalca in ipan huehue Moteuczomatzin in tlatocatia Tenochtitlan. Inipan in xihuitl in 10 calli ipan mic in Chalco tlatohuani inito catcaca Yeccatl teuctli, niman hual motlatocatlalli in Xapaztli teuctli in tlatocat 28 xihuitl, ipan mochiuh in Chalco Atenco inic ompa momanato yaoyotl inin yaoyuh Mexitin, ihuan Tepaneca Quauhtitlan calque. ø Auh iniquac inin moman yaoyotl Chalco quin yeyuh napohual ilhuitl in mani chalcayaoyotl, iquac tlamaque Quauhtitlan pipiltin Xaltemoctzin Iquehuacatzin, auh inimal Iquehuacatzin itoca Xaxama, auh iniquac in intlamaque pipiltin, no iquac tlamachiotique in Chichimeca Quauhtitlan calque, in oncan icaz in teocal in axcan oncan oicaca, auh iquac tlayollome mochiuhque in mamaltin inin malhuan pipiltin, auh inic mochiuh Diablo ical macuillamantli in zan ihuian ic mohueillitia ic mixquentitia ixquich ica in matlac xihuitl, auh izatepan iniquac yetlatocati huehue Xaltemoctzin quin yehuatl qui hueylli initeocal mitoz in tlein ipan xihuitl. 11 tochtli, 12 acatl, 13 tecpatl. 1 calli, ipan inin xihuitl momiquilli in Quauhtitlan tlatohuani Tlacateotzin, matlac xihuitl on ce in tlatocat. 2 tochtli, ipan in hualmotlatocatlalli in Quauhtitlan tlatohuani huehue Xaltemoctzin ø oncan moman in izacacal initoca Zacacalco in axcan Monasterio, auh in tlamato Chalco ayamo tlatohuani chane catca Zimapanteopan. No ipan inin xihuitl hualcallacque Quauhnahuacan Xiuhtepeca yyauhtepeca tetelpantlaca in Quauhnahuacahuitza intoca quiyauhtzin cohuatzin Xiuhtlatonatzin moteizcocopina, auh oncan nemico in Mexico in intetlapallohuaya mochiuh Xiuhtzontli inyuhqui xiuhtzontli catca amo quimati in tlein tlazalolli in azo chalchihuitl in anozo xihuitl, ihuan cozcatl, matlactozcatl, ihuan chalchiuhtzotzopaztli, ihuan yuhqui in cohuamaytl, ø ihuan yuhqui in macpalli, iquac ca ihuan chalchiuhmalacatl, ihuan xiuhmacpalli, ihuan ontetl chalchihuitl. 3 acatl, 4 tecpatl, ø oncan ipan in quin mictito in Cuitlahuac ticic tlatohuani initoca Pichatzin teuctli, itencopa in tlatohuani Tlatzontec in Tezozomoctzin in Azcapotzalco ¾025 tlatohuani yehuantin in temictito Tepaneca. Auh in micque ipillohuan Pichatzin, inic ce coyotl iyacamiuh, inic ome tzopallotzin, inic ey hueyacatzin, inic 4 quamamaztzin, inic 5 tlahuahuanqui, inic 6 xiuhtlapocca, no iquac mic Anahuacatl tecpan tlatohuani in ompa Cuitlahuac oc cholloca za chinampan in conmictito yehuantin Tecpaneca Cuitlahuaca aocmo yehuan in Tepaneca in teititlanhuan Azcapotzalco Tezozomoctli. 5 calli, ipan in motlatocatlalli in Cuitlahuac ticic tlatohuani itoca Tepolitzmaitl yehuatl quitlatocatlalli in Tezozomoctli Azcapotzalco. 6 tochtli, 7 acatl, ipan inin xihuitl Xitinque in Xaltocameca ompa in tecanman inic callacque Metztitlan, ihuan Tlaxcallan, iquac inin yuca callacque in malhuan omito, ipan omocaquiztilli in inpollihuiliz Mexitin Chapoltepec. Auh inin malhuan mochiuhque yehuantin in Quauhtitlan calque intlamoque ø in Metztitlan in Tlaxcallan, inic ittozque in quenamique in yaohuan, ihuan inic cuilloque, =34 auh in mochiuh in (fol. 29) inin yalliz inin pollihuilliz Xaltocameca catca, iquac ipan in tlatocat titicatca Quauhtitlan in huehue Xaltemotzin, auh in Xaltocan tlatocatia iniquac in Pantictzin teuctli tlaltochtli teuctlacozauhqui cinquani. Auh in peuh yaoyotl, iquac in yaoyahualoloque Mexiti in ompa Chapoltepec yehuatl ic quallanque in Quauhtitlancalque in tehuan yaotito Xaltocameca in ompa Chapoltepec, ipampa ca inic {in icnihuan} niman catca in Mexitin in Quauhtitlan calque, auh no iquac inin Xitinque Xaltocameca in ompa Tecaman, auh in yehuantin in motenehua Xaltocameca cahuitznahua, ihuan ixayoctonca, ihuan totollan Tlapallan tlilhuacan ixayoc iyehuantin in zan quihualmatque in intlal, ipan on motecaco huallayacan chalchiuh in oncan Ixayoctonco ; auh pacca quin celli in tlatohuani Xaltemoctzin. Auh inipan chicome acatl xihuitl, zan no {niman} huel no iquac in ø tlatohuani Xaltemoctzin tlanahuati, inic niman quimihua in quintlatlallito iniquac Xochpixcahuan in ompa Tzompanco, Citlaltepec, Huehuetocan, Otlazpan. In Tzompanco otlayacantia ontlapachoto Coyozacatzin tlacateuctli. In Citlaltepec ontlayacantia ontlapachotia Itzcuintzin. In Huehuetocan on tlapachoto Quauhchichitzin Tlacateuctzin yancuican motlalli. In otlazpan otlapachotia iquac inin hueypochtlan tlapachohuaya chalchiuhtzin. In Xillotzinco pantli tlatocatia. Auh iniquac in zatepan omochiuh inin ye yahualiuhticac quaxochtli, niman in tlatohuani Xaltemoctzin quitzinti


Glifos en Tlachia

CUAUHTINCHAN 2 - MC2

Glifo - MC2_D_027

Lectura: tlilhuacan


Descomposicion: tlil-hua-can

Parte no expresada: -hua, -can,

Cita: techcahuacan K.Y. 2005 193

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/MC2_D_027

tlilhuacan 

Paleografía: TLILHUAHCAN
Grafía normalizada: tlilhuacan
Traducción uno: toponyme.
Traducción dos: toponyme.
Diccionario: Wimmer
Contexto:tlîlhuahcân *£ toponyme.
Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/73745

CUAUHTINCHAN 2 - MC2

Elemento: yahualiuhqui


Sentido: redondo, esférico

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/07.01.18

yahualiuhqui 

Paleografía: YAHUALIUHQUI
Grafía normalizada: yahualiuhqui
Traducción uno: toponyme.
Traducción dos: toponyme.
Diccionario: Wimmer
Contexto:yahualiuhqui, pft. sur yahualihui.
Rond, arrondi.
Esp., redondo.
Angl., round, rounded.
Est dit de l'orbite de l'oeil. Sah10,101.
" yahualtic, yahualiuhqui ", rondes, arrondies - redondas, como aros.
Décrit le fleur acocohxôchitl.
Cod Flor XI 196r = ECN11,96 = Acad Hist MS 224v = Sah11,212.
" huel tehuilacachtic, huel yahualtic, huel yahualiuhqui ", bien circulaire, bien rond, tout rond - quite circular, well rounded, quite rounded.
Décrit l'arbre pochotl. Sah11, 108.
*£ toponyme.
Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/77497

CUAUHTINCHAN 2 - MC2

Elemento: tliltic


Sentido: negro

Valor fonético: tlil

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/08.01.02

tliltic 

Paleografía: tliltic
Grafía normalizada: tliltic
Traducción uno: negro / prieto
Traducción dos: negro / prieto
Diccionario: Arenas
Contexto:NEGRO
tlitic [tliltic] = negro (Nombres de diversas colores: 1, 29)


PRIETO
tliltic amoxtli = libro prieto (Nombres de cosas necesarias para escrivir: 1, 28)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/11846

CUAUHTINCHAN 2 - MC2

Elemento: tezcatl


Sentido: espejo

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.04.07

tezcatl 

Paleografía: tezcatl
Grafía normalizada: tezcatl
Tipo: r.n.
Traducción uno: Espejo
Traducción dos: espejo
Diccionario: Bnf_362
Fuente: 17?? Bnf_362

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/15281

MH: ATENCO - 387_663v

Glifo - 387_663v_01

Lectura: tlilhuacan


Descomposicion: tlil-hua-can

Parte no expresada: -huacan,

Cita: 'tlilhuacâ'

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/387_663v_01

tlilhuacan 

Paleografía: TLILHUAHCAN
Grafía normalizada: tlilhuacan
Traducción uno: toponyme.
Traducción dos: toponyme.
Diccionario: Wimmer
Contexto:tlîlhuahcân *£ toponyme.
Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/73745

MH: ATENCO - 387_663v

Elemento: tliltic


Sentido: negro

Valor fonético: tlil

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/08.01.02

tliltic 

Paleografía: tliltic
Grafía normalizada: tliltic
Traducción uno: negro / prieto
Traducción dos: negro / prieto
Diccionario: Arenas
Contexto:NEGRO
tlitic [tliltic] = negro (Nombres de diversas colores: 1, 29)


PRIETO
tliltic amoxtli = libro prieto (Nombres de cosas necesarias para escrivir: 1, 28)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/11846

TEPETLAOZTOC - K04_B

Glifo - K04_B_21

Lectura: tlilhuacan


Descomposicion: tlil-hua-can

Parte no expresada: can,

Cita: tlilhuacan K. B 04

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/K04_B_21

tlilhuacan 

Paleografía: TLILHUAHCAN
Grafía normalizada: tlilhuacan
Traducción uno: toponyme.
Traducción dos: toponyme.
Diccionario: Wimmer
Contexto:tlîlhuahcân *£ toponyme.
Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/73745

TEPETLAOZTOC - K04_B

Elemento: piqui


Sentido: sujetar

Valor fonético: hua

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/01.03.06

piqui 

Paleografía: piqui, nic
Grafía normalizada: piqui
Prefijo: nic
Tipo: v.t.
Traducción uno: adrede hacer
Traducción dos: adrede hacer
Diccionario: Arenas
Contexto:ADREDE HACER
ahmo çano[ ]nic piqui = no lo hize adrede (Palabras que comunme[n]te se suelen dezir, pidiendo una persona perdon a otra de algun yerro, o descuydo: 2, 125)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/11316

TEPETLAOZTOC - K04_B

Elemento: atl


Sentido: agua

Valor fonético: hua

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.05.01

atl 

Paleografía: atl
Grafía normalizada: atl
Tipo: r.n.
Traducción uno: agua
Traducción dos: agua
Diccionario: Arenas
Contexto:AGUA
polihui in atl = [[¿]ha avido mucha] falta de agua[?] (Preguntas que se suele[n] hazer del estado, y temporales de algun lugar: 1, 9)

Xicqui [xiccui] ican inon ahpilolli in atl = traed este cãtaro de agua (Las palabras mas ordinarias que se suelen dezir a los Indios jornaleros que trabajan en minas, y labores del campo: 1, 13)

xicmacà atl = dalde de bever (A uno que rehuye, ò ha miedo de llegarse a un caballo, o mula: 2, 120)

huel qualli atl = es buena agua (Lo que se suele dezir alabando alguna cosa: 1, 80)

xiquinmaca atl = daldes agua (Palabras que comunmente suele dezir el amo al moço, quando le dexa en guardia de la casa: 1, 18)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10204

TEPETLAOZTOC - K04_B

Elemento: huauhtli


Sentido: semilla de bledo

Valor fonético: hua

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/03.04.19

huauhtli 

Paleografía: huauhtli
Grafía normalizada: huauhtli
Tipo: r.n.
Análisis: r.n. + -suf. abs. (tli)
Forma: huauh + -tli
Traducción uno: Alegria semilla conosida, quando esta en venta
Traducción dos: alegria semilla conocida, cuando esta en venta
Diccionario: Bnf_362
Fuente: 17?? Bnf_362
Notas: Esp: qua-- Esp: conosi--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/13190

TEPETLAOZTOC - K04_B

Elemento: tliltic


Sentido: negro

Valor fonético: tlil

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/08.01.02

tliltic 

Paleografía: tliltic
Grafía normalizada: tliltic
Traducción uno: negro / prieto
Traducción dos: negro / prieto
Diccionario: Arenas
Contexto:NEGRO
tlitic [tliltic] = negro (Nombres de diversas colores: 1, 29)


PRIETO
tliltic amoxtli = libro prieto (Nombres de cosas necesarias para escrivir: 1, 28)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/11846

Tlachia [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [ref del 29-03-2024]. Disponible en la Web https://tlachia.iib.unam.mx/datos-glifos/tlilhuacan