Buscar:  
Diccionarios:
Alarcón
Arenas
Bnf_361
Bnf_362
Bnf_362bis
Carochi
CF_INDEX
Clavijero
Cortés y Zedeño
Docs_México
Durán
Guerra
Mecayapan
Molina_1
Molina_2
Olmos_G
Olmos_V
Paredes
Rincón
Sahagún Escolio
Tezozomoc
Tzinacapan
Wimmer
Palabra: Palabra exacta  Inicio Cualquier parte
En: Náhuatl Grafía normalizada Traducción
Resultados

popocatepetl 

Paleografía: POPOCATEPETL
Grafía normalizada: popocatepetl
Tipo: r.n.
Traducción uno: Montagne surplombant la vallée de Mexico.
Traducción dos: montagne surplombant la vallée de mexico.
Diccionario: Wimmer
Contexto:popôcatepêtl Montagne surplombant la vallée de Mexico.
Sur la frontière actuelle entre les Etats de Mexico, de Morelos et de Puebla.
Cf. Sah HG I 21,6 et Sah HG XI 12,43.
" ihcuâc in ôquittaqueh yancuican in mexihcah in popôcatepêtl in ôpopôcac ", alors (1363) les Mexicains virent fumer pour la première fois le Popocatepetl (Chim.).
Décrit et associé à Chalco et à l'Iztac Cihuâtl dans Sah11,258.
" oncân monehtoltiâya inic têpiquiz, in quinpiquiz: quetzalcôâtl, in châlchihuitl îcuê, in tlaloc: popôcatepêtl, iztac tepêtl, poyauhtêcatl ", alors il faisait voeu de façonner de petits personnages, qu'il façonnerait (la figurine) de quetzalcoatl, de Chalchiuhtlicue, de Tlaloc, du Popocatepetl, de l'Iztac tepetl, du Poyauhtecatl - he would then vow that he would fashion images; that he would mold representations of Quetzalcoatl, Chalchihuitl icue, Tlaloc, Popocatepetl, Iztac tepetl, Poyauhtepetl. Sah1,47.
Cité de même en tête d`une liste de montagnes et de divinités dont on faisait des figurines à l'occasion d'Atemôztli. Sah2,152.
Cité en même temps que l'iztac tepêtl dans Sah3,67.
(une note précise que l'Iztac tepêtl désigne ici l'Iztac Cihuâtl).
" îtzalan iztac tepêtl îhuân popocatepêtl ", entre l'Iztac tepetl et le popocatepetl. Sah2,31 mais à la même page on trouve aussi " întzalan in popocatepêtl îhuân iztactepêtl " où les deux montagnes apparaissent comme des animés.
Cf. Las Mapas de Cuauhtinchân y la Historia Tolteca-ohichimeca. Fig. 4 - Mapa de Puebla y Tlaxcala.

Fuente: 2004 Wimmer


Entradas


popocatepetl - En: 1579 Durán    popocatepetl - En: 1580 CF Index    popocatepetl - En: 1580 CF Index    popocatepetl - En: 2004 Wimmer    

Descomposición


popoca-tepe-tl

Palabras


popoca    popoca +    popoca citlalin    popocales    popocalex    popocani    popocapil    popocatetepe    popocatica    popocatihuetzi    popocatimani    popocatimani +    popocatiuh    popocatoc    popocatzin    


aaccayotl    ac mach tlacatl    acacalotl    acacapacquilitl    acacatl    acachachacatl    acachatl    acachiquihuitl    acacocoyotl    acacoyotl    acacuahuitl    acacueyatl    acacuiyatl    acahuatototl    acaiyetl    acalcuachpancuahuitl    acalcuachpanitl    acalcuauhyollotl    acalmaitl    acalpatiotl    


Paleografía


popucatepetl - En: 1580 CF Index    

Traducciones


El humeador. "Volcán que humea" - En: 1579 Durán    II-152, III-37(2), XI-258, XII-31(2) - En: 1580 CF Index    Montagne surplombant la vallée de Mexico. - En: 2004 Wimmer    I-47 - En: 1580 CF Index    

Textos en Temoa

145v 201

yn intlal yn inchan ocatca ca ye onimechilhui amo nican Mexico Tenochtitlan auh ca çan uncan ocatca ytlan yn tepetl yn motenehua Popocatepetl yhuan yn oc ce y motenehua Yztaccihuatl auh ca oncan yn onoya yn catca yn itocayocan Chalchiuhmomozco ycpac yn onoya tepetl yn omoteneuh chalchiuhmomoztli yn axcan ye ytoca yn tepetl Amaqueme yhuan atl yn quimoteotiaya auh yn macehualtin yntoca catca Xochteca Olmeca Quiyahuizteca Cocolca nauhtlamantin auh cenca tlahuelliloque catca tequannahualleque quiyauhnahualleque tequanime catca o ca yehuantin in yn quinpanahuique Tlaxcalteca yn oncan onoya yn catca yn axca Amaquemecan auh no yehuantin yn Chichimeca yn Totollinpaneca yn Amaqmeque yn iquac acico ynic huallaq oncan axcan Amaquemecan ca oc no quimitztacico oc no ynpa acico yn omoteneuhque macehualtin auh ca ye quin yehuantin quinpeuhtacico ca ye quin yehuantin quintocaco yn Amaqmeque ynic quincuillitacico yn imaltepeuh yhuan yn intlal catca auh ca noço Chalchiuhmomozco ytoca catca yn achto yn ayamo huallacia Amaquemeq auh yn iquac acico Amaqmeque quipatlatacico yn itoca tepetl yn achto ytoca catca auh ca quin yehuantin quitocayotitacico ynic Amaquemeque ypampa yn camaquentiquentique yn tepetl ynic axcan mitohua Amaqmecan auh yn macehualtin omoteneuhq yn anchto oncan onoya yn Xochteca yn Olmeca yn Quiyahuizteca yn Cocolca ynic quintocaque ynic oncan quinpeuhque Amaquemecân ¨¨¨


Glifos en Tlachia

CUAUHTINCHAN 2 - MC2

Glifo - MC2_H_035

Lectura: popocatepetl


Morfología: cerro que humea mucho

Descomposicion: popoca-tepe-tl

Cita: popocatepetl Malinalo Iztactepetl HTCh: 1989 255

https://tlachia.iib.unam.mx/glifo/MC2_H_035

popocatepetl 

Paleografía: POPOCATEPETL
Grafía normalizada: popocatepetl
Tipo: r.n.
Traducción uno: Montagne surplombant la vallée de Mexico.
Traducción dos: montagne surplombant la vallée de mexico.
Diccionario: Wimmer
Contexto:popôcatepêtl Montagne surplombant la vallée de Mexico.
Sur la frontière actuelle entre les Etats de Mexico, de Morelos et de Puebla.
Cf. Sah HG I 21,6 et Sah HG XI 12,43.
" ihcuâc in ôquittaqueh yancuican in mexihcah in popôcatepêtl in ôpopôcac ", alors (1363) les Mexicains virent fumer pour la première fois le Popocatepetl (Chim.).
Décrit et associé à Chalco et à l'Iztac Cihuâtl dans Sah11,258.
" oncân monehtoltiâya inic têpiquiz, in quinpiquiz: quetzalcôâtl, in châlchihuitl îcuê, in tlaloc: popôcatepêtl, iztac tepêtl, poyauhtêcatl ", alors il faisait voeu de façonner de petits personnages, qu'il façonnerait (la figurine) de quetzalcoatl, de Chalchiuhtlicue, de Tlaloc, du Popocatepetl, de l'Iztac tepetl, du Poyauhtecatl - he would then vow that he would fashion images; that he would mold representations of Quetzalcoatl, Chalchihuitl icue, Tlaloc, Popocatepetl, Iztac tepetl, Poyauhtepetl. Sah1,47.
Cité de même en tête d`une liste de montagnes et de divinités dont on faisait des figurines à l'occasion d'Atemôztli. Sah2,152.
Cité en même temps que l'iztac tepêtl dans Sah3,67.
(une note précise que l'Iztac tepêtl désigne ici l'Iztac Cihuâtl).
" îtzalan iztac tepêtl îhuân popocatepêtl ", entre l'Iztac tepetl et le popocatepetl. Sah2,31 mais à la même page on trouve aussi " întzalan in popocatepêtl îhuân iztactepêtl " où les deux montagnes apparaissent comme des animés.
Cf. Las Mapas de Cuauhtinchân y la Historia Tolteca-ohichimeca. Fig. 4 - Mapa de Puebla y Tlaxcala.

Fuente: 2004 Wimmer

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/60404

CUAUHTINCHAN 2 - MC2

Elemento: cepayahuitl


Sentido: nieve

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.05.06

cepayahuitl 

Paleografía: çepayahuitl
Grafía normalizada: cepayahuitl
Tipo: r.n.
Traducción uno: nieve
Traducción dos: nieve
Diccionario: Arenas
Contexto:NIEVE
çepayahuitl = niene [nieue] (Nombres de cosas del cielo, y de ayre, y sus mudanças: 1, 63)

Fuente: 1611 Arenas
Notas: çe--

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/12174

CUAUHTINCHAN 2 - MC2

Elemento: tepetl


Sentido: cerro, montaña

Valor fonético: tepetl

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.03.08

tepetl 

Paleografía: tepetl
Grafía normalizada: tepetl
Tipo: r.n.
Traducción uno: cerro / sierra
Traducción dos: cerro / sierra
Diccionario: Arenas
Contexto:CERRO
tepetl = cerro (Nombres de cosas del campo: 1, 40)


SIERRA
tepetl = la sierra (Palabras que comunmente se suelen dezir nombrando diversas cosas: 2, 132)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/11534

CUAUHTINCHAN 2 - MC2

Elemento: popoca


Sentido: humear mucho

Valor fonético: popoca

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/04.02.02

popoca 

Paleografía: popoca
Grafía normalizada: popoca
Tipo: v.t.
Traducción uno: Humear
Traducción dos: humear
Diccionario: Bnf_362
Fuente: 17?? Bnf_362

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/14312

CUAUHTINCHAN 2 - MC2

Elemento: iztac


Sentido: blanco

Valor fonético: ?

https://tlachia.iib.unam.mx/elemento/08.01.01

iztac 

Paleografía: iztac
Grafía normalizada: iztac
Traducción uno: blanco
Traducción dos: blanco
Diccionario: Arenas
Contexto:BLANCO
iztac amoxtli = libro blanco (Nombres de cosas necesarias para escrivir: 1, 28)

Iztac = Blanco (Nombres de diversas colores: 1, 29)

Fuente: 1611 Arenas

Gran Diccionario Náhuatl [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [29-08-2020]. Disponible en la Web http://www.gdn.unam.mx/contexto/10874

Tlachia [en línea]. Universidad Nacional Autónoma de México [Ciudad Universitaria, México D.F.]: 2012 [ref del 29-04-2024]. Disponible en la Web https://tlachia.iib.unam.mx/datos-glifos/popocatepetl